با وجود تاکید سازمان امور مالیاتی و تصویب قانون‌های متعدد مبنی بر تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر قانونی، همچنان برخی از مودیان از این قوانین پیروی نمی‌کنند.
ازاین‌رو قانون برای مودیان متخلفی که اظهارنامه مالیاتی خود را به‌شکل صحیح و قانونی و در موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی تسلیم نمی‌کنند، اظهارنامه برآوردی تنظیم خواهد کرد.
در این مقاله به بررسی کامل افراد مشمول اظهارنامه برآوردی، منابع تهیه و زمان ثبت آن و همچنین نحوه اعتراض مودیان به این اظهارنامه خواهیم پرداخت؛ بنابراین اگر می‌پرسید که «اظهارنامه برآوردی چیست» تا انتهای این مقاله همراه سپیدار سیستم باشید.
تعریف اظهارنامه برآوردی
مطابق با «ماده ۹۷ قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم» اگر مودیان اظهارنامه مالیاتی خود را در مهلت قانونی به سازمان امور مالیاتی تسلیم نکنند یا اظهارنامه مالیاتی آن‌ها مطابق با مقررات سازمان نباشد، سازمان امور مالیاتی برای آن‌ها «اظهارنامه مالیاتی برآوردی» تهیه میکند.
سازمان امور مالیاتی اظهارنامه برآوردی را براساس فعالیت‌ها و اطلاعات اقتصادی کسب شده مودیان از طرح جامع مالیاتی، تنظیم خواهد کرد. که در بخش‌های بعد آن را بیشتر توضیح خواهیم داد.
افراد مشمول اظهارنامه برآوردی مالیاتی
همه مودیان اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی، در صورت تخلف در ارائه اظهارنامه مالیاتی خود و تلاش برای انجام فرار مالیاتی، مشمول دریافت اظهارنامه برآوردی خواهند شد. به‌عنوان مثال اظهارنامه اشخاص حقوقی باید حداقل شامل ترازنامه و حساب سود و زیان باشد.
برای مشاهده کامل فرم صحیح اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقوقی و صاحبین مشاغل، می‌توانید به «فصل سوم آیین نامه موضوع ماده ۹۵ قانون اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم» مراجعه کنید.
منابع تهیه اظهارنامه برآوردی چیست؟
طبق «ماده ۹۷ قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم» سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند براساس فعالیت و اطلاعات اقتصادی کسب شده مودی از طرح جامع مالیاتی نسبت به تنظیم اظهارنامه برآوردی اقدام کند. برخی از منابع موجود برای تهیه اظهارنامه برآوردی توسط سازمان مالیات شامل موارد زیر می‌شود:
- اطلاعات سامانه معاملات فصلی
- گردش حساب‌های بانکی مودی
- بیمه‌نامه‌ها
- صورت وضعیت درآمد و هزینه مانند هزینه های عملیاتی
- اطلاعات مالی و دارایی‌ها و اموال مودی
- گزارش مستند مامورین مالیاتی با دلایل کافی و معتبر
موارد ذکرشده بخشی از منابع سازمان امور مالیاتی برای تهیه اظهارنامه برآوردی است. بااین‌حال بسته به میزان و نوع تخلف مودی، امکان دارد منابع مختلفی بررسی شوند.
زمان تهیه و ثبت اظهارنامه مالیاتی برآوردی
زمان مشخص و دقیقی برای تهیه و ثبت اظهارنامه برآوردی از سوی سازمان امور مالیاتی مشخص نشده است. معمولا پس از مدت کوتاهی بعد از پایان مهلت ارائه و ارسال اظهارنامه مالیاتی، در صورت ارسال نکردن این اظهارنامه یا درست نبودن اطلاعات آن، سازمان اقدام به تهیه اظهارنامه برآوردی خواهد کرد.
پیش از سال ۱۳۹۴، سازمان امور مالیاتی، متخلفان فرار مالیاتی را با روش علی الراس مجازات می‌کرد؛ اما پس از اصلاح قانون ۹۷ مالیات‌های مستقیم، سازمان امور مالیاتی دیگر از روش مالیات علی‌الراس، با تخلف‌های مالیاتی برخورد نکرده است.
درحال‌حاضر این سازمان فقط با استفاده از اظهارنامه برآوردی، مودی را وادار به پرداخت اظهارنامه مالیاتی خود به شیوه صحیح و در زمان مقرر، میکند. اگر به‌‌دنبال کسب اطلاعات بیشتر راجع‌به مالیات علی الراس هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «علی الراس چیست» را مطالعه کنید. در این مقاله به‌طورکامل راجع‌به مفهوم مالیات علی‌الراس توضیح داده شده است.
چگونه ابلاغیه اظهارنامه برآوردی را مشاهده کنیم؟
سازمان امور مالیاتی اظهارنامه برآوردی هر مودی را در بخش «کارتابل ابلاغ الکترونیک» پروفایل سامانه مودیان (tax.gov.ir) فرد، ثبت میکند. ازاین‌رو مودی پس از دریافت پیام صدور اظهارنامه برآوردی باید با استفاده از نام کاربری و رمز عبور خود وارد سامانه سازمان امور مالیاتی (سامانه مودیان) شود و در بخش کارتابل ابلاغ الکترونیک پرونده مالیاتی خود، ابلاغیههای مربوط به اظهارنامه مالیاتی برآوردی را مشاهده کند.
اگر مودی پس از مطالعه اظهارنامه برآوردی، اطلاعات مندرج در این اظهارنامه مانند وجود نقص اطلاعاتی راجع‌به انواع هزینه ها در حسابداری شرکت را بپذیرد، باید نسبت به پرداخت مالیات مشخص شده در این اظهارنامه اقدام لازم را انجام دهد؛ در غیر این صورت باید اعتراض خود را نسبت به اطلاعات اظهارنامه مالیاتی ثبت کند که در بخش بعدی نحوه انجام آن را توضیح خواهیم داد.
نحوه اعتراض به اظهارنامه برآوردی
براساس «ماده ۹۷ قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم» اگر مودی نسبت به ایرادات وارد شده به نحوه ارائه اظهارنامه مالیاتی او، اعتراض داشته باشد باید اعتراض خود را حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز پس از تاریخ ابلاغ، به سازمان امور مالیاتی در سامانه مودیان اعلام کند.
البته در صورت تسلیم نکردن اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر قانونی، مجازات و جریمه‌های این موضوع لغو نخواهد شد. مودی باید اعتراض خود مبنی بر مشمول تبصره ماده ۱۰۰ بودن یا موارد دیگر را از طریق پرونده مالیاتی خود در سامانه مودیان ثبت کند تا سازمان رسیدگی لازم را برای اعتراض او انجام دهد.
پرداخت مالیات اظهارنامه برآوردی
اگر مودی اظهارنامه برآوردی را بپذیرد یا اعتراض وی به این اظهارنامه پذیرفته نشود، باید مبلغ مالیات مشخص شده در این اظهارنامه را از طریق سامانه tax.gov.ir پرداخت کند. همچنین امکان مراجعه حضوری به ادارات مالیات کشور را نیز خواهد داشت.
برای پرداخت مالیات اظهارنامه برآوردی از طریق tax.gov.ir باید به بخش «سایر خدمات مالیاتی» در منوی اصلی این سامانه مراجعه و گزینه «پرداخت الکترونیک مالیات» را انتخاب کنید.
اگر صاحب مشاغل فروشگاهی هستید پیشنهاد می‌کنیم با استفاده از یک نرم افزار فروشگاهی پیشرفته مطابق با قوانین مالیاتی روز کشور استفاده کنید. این نرم‌افزار با ارتباط مستقیم با سامانه مودیان، کلیه اطلاعات مالی و مالیاتی شما را در لحظه به سازمان امور مالیاتی انتقال خواهد داد. ازاین‌رو از مشکلات و جریمه‌های آتی مانند جریمه‌های اظهارنامه مالیاتی جلوگیری خواهید کرد.
با کمک نرم‌افزارهای حسابداری پیشرفته از جریمه‌های مالیاتی جلوگیری کنید
در این مقاله به بررسی کامل و جامع اظهارنامه برآوردی پرداختیم. همچنین افراد مشمول این اظهارنامه و منابع تهیه آن را توضیح دادیم. در واقع اظهارنامه برآوردی از طرف سازمان امور مالیاتی برای مودیان متخلفی تنظیم می‌شود که نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی خود در زمان مقرر اقدام نکرده‌اند. برای پیشگیری از جریمه‌های سنگین مالی و مالیاتی پیشنهاد می‌کنیم از نرم‌افزارهای حسابداری مطابق با قوانین روز کشور استفاده کنید.
این نرم‌افرازها در لحظه با سامانه مودیان ارتباط برقرار می‌کنند و کلیه اطلاعات مالی شما مانند صورت‌حساب‌های الکترونیکی را به این سامانه انتقال می‌دهند.
همچنین به‌دلیل شفافیت و دقت بالای عملکرد این نرم‌افزارها، امکان تنظیم اظهارنامه مالیاتی با اطلاعات صحیح را برای شما فراهم خواهند کرد؛ ازاین‌رو با استفاده از این برنامه‌ها مشمول اظهارنامه برآوردی نخواهید شد.
سوالات متداول
سامانه ابلاغ اظهارنامه برآوردی چیست؟
سازمان امور مالیاتی، اظهارنامه برآوردی را در بخش ابلاغیههای سامانه مودیان به آدرس tax.gov.ir ثبت میکند. مودیان با مراجعه به قسمت «کارتابل ابلاغ الکترونیک» در پروفایل پرونده مالیاتی خود در این سامانه، میتوانند اظهارنامه برآوردی را مشاهده کنند.
مودیان چند روز فرصت دارند به اظهارنامه برآوردی اعتراض کنند؟
هر مودی حداکثر ۳۰ روز پس از تاریخ ابلاغ اظهارنامه برآوردی فرصت دارد با ارائه مدارک لازم و فرم صحیح اظهارنامه مالیاتی (طبق مقررات سازمان)، اعتراض خود را به سازمان امور مالیاتی در سامانه tax.gov.ir ارسال کند.
سازمان امور مالیاتی چه زمانی اظهارنامه برآوردی را ثبت میکند؟
زمان مشخصی برای تهیه و ثبت اظهارنامه برآوردی از طرف سازمان اعلام نشده است. معمولا پس از مدت کوتاهی پس از پایان زمان ارسال اظهارنامه مالیاتی، در صورت وجود مشکل در این فرایند، سازمان امور مالیاتی نسبت به تنظیم و ثبت اظهارنامه برآوردی اقدام میکند.