قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان در راستای افزایش عدالت مالیاتی، شفاف‌سازی بیشتر فضای اقتصادی کشور و یکپارچه‌سازی بخش زیادی از اطلاعات اقتصادی تدوین و تصویب شد. این قانون با توجه به زیرساخت‌هایی که برای اجرا نیاز داشت و همچنین عدم آمادگی مودیان برای انجام تکالیف چالش‌هایی را ایجاد کرده بود. به همین دلیل قانونی تحت عنوان قانون تسهیل تکالیف مودیان جهت اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان در بیست و نهم آذرماه سال 1402 جهت اجرا ابلاغ شد که در آن برخی از بخش‌های قانون اولیه را تعدیل نمود تا اجرای این قانون با چالش کمتری انجام شود.
در این مقاله قصد ارائه متن این قانون را نداریم و می‌خواهیم یک نگاه تحلیلی به مواد قانون تسهیل داشته باشیم تا با جزئیات آنها بیشتر آشنا شوید. از این پس در این مقاله از این قانون با عنوان “قانون تسهیل” نام می‌بریم.
ارسال صورتحساب را به سپیدار بسپارید
ارسال مستقیم یا از طریق شرکتهای معتمد
ارسال و ابطال انواع صورتحسابها
ارسال صورت حساب با ارز غیر از ریال
ارسال صورت حساب با نوع فروش صادراتی
استعلام‌گیری خودکار از صورتحسابها
تحلیل مواد قانون تسهیل
در ماده 1 این قانون در خصوص تاریخ الزام به صدور صورتحساب الکترونیکی اصلاحاتی انجام شده که طی آن:
الف) شرکتهای بورسی و فرابورس؛ شرکتهای دولتی و دستگاه‌های اجرایی از تاریخ 1402/07/01
ب) کلیه اشخاص باقیمانده (اعم از تمام اشخاص حقوقی) از تاریخ 1402/10/01
موظف به صدور و ارسال صورتحسابهای الکترونیکی شدند.
ماده 2 اختیارات سازمان امور مالیاتی بابت بخشودگی جرایم مرتبط با این قانون را افزایش داد. در قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان سقف بخشودگی جرایم این قانون نهایتا 50% عنوان شده است. اما در قانون تسهیل تا پایان سال 1403 سازمان امور مالیاتی می‌تواند تا 100% جرایم را مورد بخشودگی قرار دهد.
به لحاظ پذیرش صورتحسابهای خارج از سامانه مودیان، در ماده 3 تا پایان سال 1403 این صورتحسابها مورد پذیرش خواهند بود و مودیان بابت صورتحسابهای خارج از سامانه می‌توانند اظهارنامه ارزش افزوده پیش فرضی که سازمان در اختیار آنها قرار می‌دهد را ویرایش کنند.
همچنین در ماده 3 به این موضوع اشاره شده است که صورت‌حساب‌هایی که با رعایت ماده 9 قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان مورد تایید است و قابل رسیدگی نیست.
در ماده 4 اشاره به وظیفه سازمان در خصوص فراخوان مودیانی است که تا به حال در فراخوان‌های ارزش افزوده قرار نگرفته اند و طبق یک برنامه زمانبندی شده باید فراخوان این دسته از مودیان انجام شود. همچنین اشاره می‌شود که مودیان فراخوان نشده نه مجوز اخذ مالیات بر ارزش افزوده را دارند و نه مالیات ارزش افزوده ای که در زمان خرید پرداخت نمایند، به عنوان اعتبار مالیاتی برای آنها لحاظ نخواهد شد.
ماده 5 در مورد تکلیف ثبت‌نام در سامانه مودیان را از عهده اشخاص مشمول این ماده برداشت و در عوض سازمان را مکلف به ثبت‌نام و عضویت کلیه مودیان در سامانه مودیان و تخصیص کارپوشه اختصاصی به آنها نمود. برای انجام این کار نیز یک هفته زمان در نظر گرفته شده است.
علاوه بر مورد فوق سازمان باید یک هفته پس از ثبت نامه مودیان در نظام مالیاتی، ثبت‌نام و عضویت و تخصیص کارپوشه آنها را انجام دهد و چنانچه این اتفاق نیفتد در این بازه جریمه‌ای متوجه مودیان در خصوص عدم انجام تکالیف نخواهد بود.
ماده 6 قانون تسهیل 2 الحاقیه در قالب تبصره‌های 1 و 3 به ماده 6 قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان اشاره می‌کند. خلاصه این دو تبصره به شرح ذیل است:
تبصره 1: بانک مرکزی موظف است رسیدهای دستگاه کارتخوان و درگاههای الکترونیک پرداخت را حداکثر تا پایان روز بعد تراکنش به سامانه مودیان منتقل کند. ( بانک مرکزی دو ماه برای اجرای این تبصره زمان دارد)
تبصره 3 : اتصال سامانه‌های دولتی نظیر سامانه جامع تجارت و سامانه ثامن به سامانه مودیان و عدم صدور مجدد صورتحسابهای موجود در این بسترها در سامانه مودیان
ماده 7 قانون تسهیل از مهم ترین بخش‌های آن است که بخش عمده چالش‌های مودیان را مرتفع کرد. در این ماده سقف عبور از حد مجاز فروش از سه برابر به پنج برابر فروش فصل مشابه سال قبل افزایش یافت. همچنین برای مودیان که فروش دوره مشابه فصل قبل آنها کمتر از معافیت ماده 101 باشد، به جای سه برابر از پنج برابر برای حد مجاز فروش می‌توانند بهره ببرند.
ماده 8 شاید اساسی ترین موضوع قانون تسهیل باشد که در آن معافیت‌هایی برای مشمولین قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان جهت صدور صورتحساب الکترونیکی است. در واقع ماده 8 قانون تسهیل ماده 14 مکرر را به قانون سامانه مودیان اضافه می‌کند که در آن عنوان شده مودیان که فروش آنها کمتر از 25 برابر معافیت ماده 84 قانون مالیات‌های مستقیم باشد، از این معافیت بهره مند می‌شوند. البته که برخی از بخش‌های این ماده مانند اینکه سایر مودیانی که از این دسته اشخاص خرید انجام دهند، اعتبار مالیاتی دریافت نخواهند کرد قابل توجه است.
همچنین در تبصره‌های این بخش به دو موضوع مهم اشاره می‌شود:
تبصره 1 : معافیت ارسال صورتحساب الکترونیکی برای مودیانی که در سال‌های 1402 ، 1403 و 1404 به ترتیب 150، 100 و 50 برابر معافیت ماده 84 را دارا باشند تعلق می‌گیرد.
تبصره 2: مودیانی که کالا و خدمت واحد دارند و یا نرخ مالیات ارزش افزوده کالاهای آنها واحد است، تا پایان سال 1404 از رسید کارتخوان یا درگاههای خود به عنوان صورتحساب الکترونیکی استفاده نمایند.
در ماده 9 تسهیل یکی از موضوعات مغفول مانده در ماده 22 سامانه مودیان اشاره شده است که در آن عنوان می‌شود که چنانچه عدم انجام تکالیف خارج از اختیار و خواست مودی باشد، سازمان موظف به بخشودگی جرایم مربوطه است.
در ماده 10 که آخرین ماده این قانون است به موضوع تعرفه شرکتهای معتمد مالیاتی و محل پرداخت آن و همچنین هزینه‌های آموزش مودیان و فرهنگ سازی قانون است که در قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان با این جزییات به آن اشاره ای نشده بود.
در این قسمت هم می‌توانید فایل این قانون را دانلود نمایید: دانلود فایل قانون تسهیل تکالیف مودیان
جمع‌بندی
سامانه مؤدیان با هدف افزایش شفافیت مالیاتی و کاهش فرار مالیاتی راه‌اندازی شده است. این سامانه با ثبت الکترونیکی تراکنش‌ها، فرآیندهای مالیاتی را ساده کرده و نیاز به مراجعه حضوری و ارسال اظهارنامه‌های سنتی را کاهش می‌دهد. همچنین، با مستندسازی معاملات، اختلافات مالیاتی بین مؤدیان و سازمان امور مالیاتی را به حداقل می‌رساند. از آنجایی که استفاده از این سامانه یک الزام قانونی بر اساس قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان است، کسب‌وکارها موظف‌اند فاکتورهای خود را به‌صورت الکترونیکی صادر کنند تا از مزایای آن بهره‌مند شوند. اگر برای ثبت اطلاعات خود در این زمینه نیاز به نرم افزار داشتید، می‌توانید از زیر سیستم سامانه مودیان استفاده کنید. فقط کافی است تا با شماره 02181022222 تماس بگیرید و مشاوره لازم را دریافت نمایید.