قرارداد حسابداری به‌منظور شفاف شدن وظایف حسابدار و جلوگیری از سوءاستفاده‌های مالی در طول مدت فعالیت او، منعقد میشود. انواع قراردادهای حسابداری را می‌توان براساس نیاز کارفرما به حسابدار استخدامی یا پروژه‌ای به دو دسته قرارداد کار و قرارداد پیمانکاری تقسیم کرد.
در یک نمونه قرارداد اصولی حسابداری، مشخصات، وظایف و مسئولیت‌های طرفین به‌شکل شفاف و واضح بیان شده است. همچنین مدت‌زمان قرارداد و زمان‌بندی فعالیت‌ها نیز باید در قرارداد ذکر شود.
شرح کامل مفاد توافقنامه حسابداری در چند جمله کوتاه امکان‌پذیر نیست. در این مقاله به بررسی کامل قراردادهای حسابداری پرداخته‌ایم؛ بنابراین اگر به‌دنبال پاسخی برای «قرارداد حسابداری چیست» هستید، مطلب ما را تا پایان مطالعه کنید.
قرارداد حسابداری چیست؟
قرارداد حسابداری یک نوع توافقنامه بین صاحب کار و حسابدار است. براساس این قرارداد، حسابدار موظف میشود که به انجام امور حسابداری کارفرما، برای یک مدت زمان مشخص بپردازد؛ در مقابل کارفرما ملزم به پرداخت حق و حقوق فرد در طول مدت توافقنامه است. همچنین طرفین قرارداد در این توافقنامه میتوانند حقیقی یا حقوقی باشند.
بررسی انواع قرارداد حسابداری
نوع قراردادهای حسابداری براساس خواسته و شرایط صاحب کار و حسابدار فرق می‌کند. ممکن است بعضی از کارفرماها فقط برای مدت‌زمان معین یا یک پروژه خاص به حسابدار نیاز داشته باشند. ازاین‌رو برای قرارداد حسابداری دو نوع کلی قرارداد کار و قرارداد پیمانکاری در نظر گرفته میشود که در ادامه به توضیح آن‌ها پرداخته‌ایم.
قرارداد کار حسابداری؛ بهره‌مندی از مزایای قانون کار
قرارداد کار حسابداری طبق «مواد نوشته شده در فصل دوم قانون کار» بین کارفرما و حسابدار منعقد میشود. مدت‌زمان این نوع توافقنامه حسابداری به‌شکل قرارداد کار موقت یا دائم قابل‌تنظیم است. در واقع در این نوع قرارداد، حسابدار به‌عنوان نیروی استخدامی کارفرما به شمار می‌رود.
همچنین کارگر باید از کلیه مزایای قانون کار مانند حق مسکن و بن خواربار و بیمه بهره‌مند شود. در ضمن مشخص کردن ساعات کار، تعطیلی و مرخصی‌ها در قرارداد کار اجباری است. معمولا توافق‌نامه‌های کار حسابداری برای انجام اموری مانند ثبت اسناد و بایگانی مدارک بین کارگر و کارفرما منعقد میشود.
قرارداد پیمانکاری حسابداری؛ انجام امور پروژه‌ای و مقطعی
یکی دیگر از انواع توافق‌نامه‌های حسابداری، قرارداد پیمانکاری است که براساس «ماده ۱۰ قانون مدنی» و توافق بین طرفین، تنظیم میشود. این قرارداد بین شخص پیمانکار و کارفرما منعقد میشود.
منظور از پیمانکار در این نوع توافقنامه همان حسابدار (حقیقی – حقوقی) است. در قرارداد پیمانکاری برخلاف قرارداد کار معین، حسابدار به‌عنوان نیروی استخدامی صاحب کار شناخته نمی‌شود.
ازاین‌رو شرح وظایف و حقوق او با حسابدار استخدامی متفاوت خواهد بود. برخی از شرایط مهم در توافقنامه پیمانکاری به این صورت هستند:
- وظایف طرفین قرارداد باید بهطورواضح و شفاف ذکر شود.
- زمان‌بندی تحویل پروژه و شیوه پرداخت هزینه‌ها باید مشخص شود.
- میزان حق‌الزحمه پیمانکار (حسابدار) طبق توافق طرفین مشخص میشود.
- در قرارداد پیمانکاری، ساعات کار، ساعت شروع و پایان کار و همچنین روزهای کارکرد مطرح نیست.
- پیمانکار (در اینجا حسابدار) موظف است مسئولیت پذیرفته‌شده را به‌شکل کامل در زمان پایان مقرر در قرارداد، به کارفرما تحویل دهد.
- اگر پیمانکار وظیفه خود را در موعد مقرر کامل انجام ندهد، باید به کارفرما خسارت بپردازد.
قرارداد پیمانکاری معمولا برای انجام کارهای پروژه‌ای یا مقطعی مانند تکمیل دفاتر مالیاتی، حسابرسی یا نوشتن اظهارنامه مالیاتی بین کارفرما و حسابدار بسته میشود. همچنین در این نوع قرارداد باید برای پیمانکار بیمه رد شود؛ البته میزان حق بیمه‌ای که پیمانکار باید بپردازد (۱۶/۶۷% از کل درآمد ناخالص)، از حق بیمه حسابدار استخدامی (۷ درصد از حقوق) بیشتر است.
شرح وظایف حسابدار در قراردادهای حسابداری
وظایف حسابداران ممکن است طبق خواسته و توافق طرفین متفاوت باشد؛ اما معمولا تعدادی از وظایف در اکثر قراردادها ذکر می‌شوند. چند مورد از مهمترین وظایف حسابدار در توافقنامه به این شرح هستند:
- آشنایی کامل با قوانین و مقررات مالی و حسابداری و تطابق فعالیت سازمان با این قوانین
- انجام کلیه امور اداری و حسابداری سازمان
- ثبت و بایگانی اسناد و مدارک در نرم‌افزار حسابداری
- تهیه و تنظیم گزارش‌ها و صورت‌های مالی
- تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی و معاملات فصلی در موعد مقرر
- محاسبه حقوق، دستمزد و مالیات کارمندان
- تنظیم و رد کردن لیست بیمه کارمندان
- تحریر و تهیه دفاتر قانونی، دفتر کل و دفتر روزنامه مطابق با آیین‌نامه
موارد ذکر شده فقط تعدادی از وظایفی است که در قرارداد کار یا پیمانکاری حسابدار معین میشود. ممکن است براساس نیاز کارفرما، وظایفی مانند مدیریت نقدینگی، تهیه و بررسی بودجه و تحلیل هزینه‌ها نیز به‌عنوان مسئولیت‌های حسابدار در توافقنامه ذکر شود.
تنظیم متن یک نمونه قرارداد حسابداری
متن توافقنامه حسابداری نسبت‌به نوع قرارداد (کار یا پیمانکاری) و فعالیت متفاوت است؛ اما برای اینکه توافقنامه طبق قانون صحت داشته باشد، باید چند مورد حتما در تنظیم متن قرارداد ذکر شود. این موارد عبارت‌اند از:
- مسئولیت و مشخصات دقیق طرفین قرارداد
- موضوع قرارداد
- نوع کار و وظیفه حسابدار
- حقوق و مزایا حسابدار
- محل انجام کار
- تاریخ انعقاد قرارداد
- مدت قرارداد و تاریخ پایان آن
- تعیین شرایط فسخ قرارداد
همچنین مفادی که باید در توافقنامه پیمانکاری حتما ذکر شوند شامل نحوه نظارت بر اجرای پروژه و معرفی هیات نظارت در صورت بروز اختلاف می‌شوند. همچنین تعیین میزان خسارت یا جریمه به‌دلیل انجام ندادن پروژه توسط پیمانکار یا عمل نکردن طرفین به تعهدات خود در توافقنامه پیمانکاری لازم است.
اهمیت انعقاد قرارداد حسابداری
یکی از مهمترین دلایل انعقاد قرارداد بین حسابدار و صاحب کار، شفاف شدن وظایف حسابدار است؛ موضوعی که حتی در اصل های حسابداری نیز اهمیت بسیاری دارد. از‌جمله مزایا مهم امضا توافقنامه کتبی شامل این موارد زیر میشود:
- شرح دقیق و مکتوب وظایف طرفین قرارداد
- مراجعه به سندی معتبر هنگام بروز اختلاف و مشکلات قانونی
- وجود ضمانت اجرایی و مکتوب برای عمل به تعهدات
حسابداری را به سپیدار بسپارید
کدینگ حسابداری استاندارد
ثبت ساده دفاتر قانونی
خودکارسازی عملیات پایان سال
گزارش‌های تحلیلی و قانونی
افزایش نظم مالی
در مجموع وجود یک سند مکتوب هنگام عقد قراردادهای کاری برای پیگیریهای قانونی و حل اختلافهای آتی کمککننده خواهد بود. در نتیجه احتمال سوءاستفاده یا بروز جرائم مادی در طولمدت قرارداد به حداقل میرسد.
نکات مهم درباره عقد قرارداد حسابداری
فرایند حسابداری یک مجموعه، فعالیتی بسیار حساس و مهم است؛ ازاین‌رو پیش از انعقاد قرارداد باید کوچک‌ترین جزئیات کار حتی نوع سیستم حسابداری و انتظارات طرفین، مشخص شود. هنگام عقد توافقنامه به این موارد توجه داشته باشید تا از بروز مشکلات پیش‌رو جلوگیری کنید:
- پیش از امضا قرارداد از اعتبار و درستی اطلاعات طرفین اطمینان حاصل کنید.
- متن قرارداد باید براساس قوانین و مقررات به‌روز کشور نوشته شود.
- هیچ‌گونه ابهامی در مفاد قرارداد وجود نداشته باشد و متن قرارداد کاملا شفاف و واضح نوشته شود.
- مسئولیت طرفین توافقنامه باید بهطورواضح قید شود.
در نهایت اگر ضمانتی برای حسن انجام کار در نظر گرفته شده است باید در متن توافقنامه نوشته شود. همچنین لازم است شرایط فسخ قرارداد و شیوه اجرای آن را نیز در متن توافقنامه به‌طورکامل و شفاف پیش‌بینی و قید کنید.
قرارداد حسابداری تضمینی برای اجرای تعهدات مالی و قانونی
قرارداد حسابداری برای ایجاد شفافیت در فرایند کاری حسابداران و سازمان منعقد میشود. در واقع با وجود یک قرارداد مکتوب، طرفین ملزم به عمل به تعهدات خود خواهند شد.
ازآنجایی‌که حسابداری یک فعالیت بسیار حساس و مهم است، توافقنامه مکتوب از بروز تخلفات آتی و سوءاستفاده‌های مالی جلوگیری خواهد کرد؛ بنابراین بهتر است به‌عنوان حسابدار یا کارفرما پیش از شروع همکاری، اقدام به عقد قرارداد مکتوب، شفاف و واضح کنید.
در این قرارداد علاوه‌بر شرح دقیق مشخصات و وظایف دو طرف، باید زمان پایان توافقنامه، زمان‌بندی تحویل کار و میزان حقوق و مزایای حسابدار به‌طورشفاف مشخص شود.
براساس پروژه‌ای بودن یا نیاز به استخدام یک حسابدار، امکان دارد قرارداد حسابداری به شکل پیمانکاری یا قرارداد کار نوشته شود. کارفرمایان میتوانند طبق نیاز خود و سازمان یکی از این انواع قرارداد را با حسابدار منعقد کنند.
اگر تجربه بستن قرارداد حسابداری به‌عنوان حسابدار یا کارفرما را دارید، نظر خود را راجع به این موضوع با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
قرارداد حسابداری چیست؟
قرارداد حسابداری یک نوع توافقنامه بین صاحب کار و حسابدار است. براساس این قرارداد، حسابدار موظف میشود که به انجام امور حسابداری کارفرما، برای یک مدت زمان مشخص بپردازد؛ در مقابل کارفرما ملزم به پرداخت حق و حقوق فرد در طول مدت توافقنامه است. همچنین طرفین قرارداد در این توافقنامه میتوانند حقیقی یا حقوقی باشند.
چند نوع قرارداد حسابداری وجود دارد؟
نوع قراردادهای حسابداری براساس خواسته و شرایط صاحب کار و حسابدار فرق می‌کند. ممکن است بعضی از کارفرماها فقط برای مدت‌زمان معین یا یک پروژه خاص به حسابدار نیاز داشته باشند. ازاین‌رو برای قرارداد حسابداری دو نوع کلی قرارداد کار و قرارداد پیمانکاری در نظر گرفته میشود که در این مقاله به توضیح آن‌ها پرداخته‌ایم.
چرا انعقاد قرارداد حسابداری اهمیت دارد؟
یکی از مهمترین دلایل انعقاد قرارداد بین حسابدار و صاحب کار، شفاف شدن وظایف حسابدار است؛ موضوعی که حتی در اصل های حسابداری نیز اهمیت بسیاری دارد. در مجموع وجود یک سند مکتوب هنگام عقد قراردادهای کاری برای پیگیریهای قانونی و حل اختلافهای آتی کمککننده خواهد بود. در نتیجه احتمال سوءاستفاده یا بروز جرائم مادی در طولمدت قرارداد به حداقل میرسد.