هرآنچه که باید از ورشکستگی بدانید؛ انواع، نحوه اعلام و حکم ورشکستگی

تجارت یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی هر کشور است. شکست در تجارت که با نام «ورشکستگی» آن را می‌شناسیم، به دلیل اشتباهات تاجر، تغییر و تحولات بازار و حتی ریخت‌وپاش‌های شخصی اتفاق می‌افتد. اعلام ورشکستگی، نقطه آخر کار تاجران و شرکت‌ها نیست و قوانینی برای کم کردن بار از دوش آن‌ها به وجود آمده است. در این مقاله به تعریف ورشکستگی و انواع آن می‌پردازیم. خواندن این مقاله دید شما را نسبت به ورشکستگی بازتر می‌کند و اطلاعات کاملی در اختیارتان قرار می‌دهد.

ورشکستگی چیست؟ تعریف ورشکستگی و انواع آن

بسیاری از افراد تصور می‌کنند ورشکستگی به معنای نداشتن سرمایه و اتمام دارایی‌های تاجر یا شرکت است؛ درصورتی‌که ورشکستگی به فقدان توانایی فرد یا شرکت برای پرداخت همه بدهی‌هایش اشاره دارد. شرکت‌ها با استفاده از یک نرم افزار حسابداری می‌توانند میزان بدهی و دارایی خود را محاسبه کرده و برای پرداخت دین‌هایشان برنامه‌ریزی کنند. اگر میزان بدهکاری با دارایی‌های موجود شخص یا شرکت هم‌خوانی نداشته باشد، آن فرد یا شرکت «ورشکسته» نامیده می‌شود. انواع ورشکستگی عبارت‌اند از:

ورشکستگی عادی؛ ورشکستگی ناشی از عوامل خارجی

ورشکستگی عادی معمولاً به دلیل عوامل بیرونی خارج از توان فرد یا شرکت رخ می‌دهد. در این نوع از ورشکستگی هیچ شخصی دخالت ندارد و عواملی مانند تحریم‌های اقتصادی، تغییرات غیرقابل‌پیش‌بینی بازار و سایر حوادث غیرمترقبه باعث از دست رفتن توانایی فرد برای پرداخت بدهی‌هایش می‌شود.

بعد از ورشکستگی عادی بخش حسابداری شرکتها یا تاجر باید ظرف سه روز به یکی از دفاتر دادگاه عمومی مراجعه کند. ارائه صورت‌حساب دارایی و دفاتر تجاری برای اعلام ورشکستگی ضروری است. در چنین شرایطی، قانون‌هایی برای حمایت از فرد یا شرکت ورشکسته وجود دارد که باعث سبک شدن بار ورشکستگی می‌شود.

ورشکستگی به تقصیر؛ اشتباه جبران‌ناپذیر تاجر یا شرکت

دومین نوع از ورشکستگی که ناشی از اشتباهات محاسباتی یا عملکرد تاجر یا شرکت است، ورشکستگی به تقصیر نام دارد. به‌عبارت‌دیگر، خطای غیرعمد و عملکرد اشتباه شخص یا شرکت باعث ورشکستگی می‌شود؛ نداشتن دفتر تجاری، مبهم بودن صورتهای مالی یا تعهدات و همچنین پذیرش تعهدات فراتر از توان مالی از جمله دلایل ورشکستگی به تقصیر است.

ورشکستگی به تقلب؛ خیالی خام برای فرار از دست طلبکاران

در بعضی از موارد، تاجر یا شرکت از قصد شواهد را طوری بروز می‌دهد که مانند ورشکسته‌ها به نظر برسد. طبق ماده ۵۴۹ قانون تجارت، افراد یا شرکت‌هایی که از کارهای زیر برای اعلام ورشکستگی استفاده کنند، مجرم شناخته خواهند شد:

• مفقود کردن دفاتر
• مخفی کردن قسمتی از دارایی‌ها
• انتقال دارایی‌ها به دیگران از طریق معاوضه یا معاملات صوری
• مدیون کردن خود با استفاده از اسناد یا صورت دارایی و قروض فراتر از بدهی‌های واقعی

اگر چنین مواردی بعد از تحقیق ورشکستگی در دادگاه مشخص شود، فرد مرتکب جرمی به نام «ورشکستگی به تقلب» شده و طبق قانون مجازات می‌شود. مجازات این افراد معمولاً شامل یک تا پنج سال حبس است. بعضی از افراد بعد از یافتن پاسخ اظهارنامه مالیاتی چیست، به دنبال روش‌هایی برای افزایش بدهی‌هایشان بیشتر از مبلغ واقعی هستند تا از این طریق از قوانین ورشکستگی به نفع خود استفاده کنند.

نحوه اعلام ورشکستگی؛ آشنایی با روش‌های ثبت ورشکستگی در دادگاه

اعلام ورشکستگی فقط از طریق حکم دادگاه امکان‌پذیر است. به‌عبارت‌ساده‌تر، تا زمانی که دادگاه حکم ورشکستگی را برای فرد یا شرکت صادر نکند، ورشکستگی اثبات نخواهد شد؛ بنابراین تاجر یا مدیر بعد از محاسبه مجموع بدهکاری‌ها و دارایی‌ها در نرم افزار حسابداری شرکتی و آگاهی از وضع مالی، باید به دادگاه عمومی محل سکونتش رجوع کند و اسناد خود را تحویل دهد. همچنین طلبکاران یا دادستان می‌توانند برای اعلام ورشکستگی سایر افراد از دادگاه تقاضا کنند.

صدور حکم ورشکستگی و آثار آن بر فرد و طلبکاران

بعد از صدور حکم ورشکستگی، تاجر یا شرکت به‌عنوان یک ورشکسته شناخته شده و مدیریت همه اموال منقول و غیرمنقولش محدود می‌شود؛ یعنی فرد بعد از دریافت این حکم، حق دخالت در اموالش را ندارد. از جمله آثار صدور حکم ورشکستگی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• اعتبار و بعضی از حقوق سیاسی و اجتماعی فرد از بین می‌رود.
• فرد اجازه مداخله در اموال خود را ندارد.
• همه معاملات فرد ورشکسته باطل می‌شود.
• حق تعقیب انفرادی بستانکاران از بین می‌رود.

طلبکاران فرد ورشکسته نیز بعد از صدور حکم باید به مدیر یا اداره تصفیه امور ورشکستگی مراجعه کرده و با ارائه مدارکی طلبکاری خود را اثبات کنند. سپس مدیر تصفیه دارایی‌های فرد را شناسایی کرده و آن‌ها را بین طلبکاران تقسیم می‌کند.

محتویات حکم ورشکستگی چیست؟ موارد مطرح در حکم صادرشده

هر حکم ورشکستگی شامل تاریخ توقف، موقت بودن حکم ورشکستگی و تعیین عضو ناظر و مدیر تصفیه است. تاریخ توقف معمولاً با تاریخ صدور حکم یکسان نیست و به روزی اشاره دارد که فرد از آن زمان به بعد قادر به پرداخت بدهی‌هایش نبوده است. بعد از شناخت مفهوم توقف در ورشکستگی لازم است به موقتی بودن آن اشاره کنیم. حکم ورشکستگی به طور موقت اجرا می‌شود و افراد حق اعتراض نسبت به آن را دارند؛ ‌ بااین‌حال، این حکم حتی قبل از قطعی شدن نیز قابلیت اجرا دارد.

تعیین عضو ناظر سومین مورد مطرح در حکم ورشکستگی است. بر اساس قانون تجارت، دادگاه موردنظر باید فردی را به‌عنوان ناظر و شخص دیگری را به‌عنوان مدیر تصفیه معرفی کند. عضو ناظر وظیفه دارد بر سرعت انجام کار نظارت کرده و گزارشی از درگیری‌های ناشی از ورشکستگی به دادگاه ارائه دهد. 

محاسبه سریع و راحت بدهی‌ها و دارایی‌ها با نرم‌افزارهای سپیدار سیستم

در این مقاله به توضیح همه جوانب ورشکستگی پرداختیم و زیر و بم آن را بررسی کردیم. حالا می‌دانید ورشکستگی چیست و انواع آن چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارد. همه تاجران و شرکت‌های تجاری معمولاً در پایان هر سال مالی گزارشی از وضعیت اقتصادی خود تهیه می‌کنند. هنگامی‌که میزان بدهی‌ها از دارایی‌ها فراتر باشد، شرکت یا فرد می‌تواند اعلام ورشکستگی کند. برای محاسبه سود و زیان، دارایی‌ها و بدهکاری‌ها بهتر است از یک نرم‌افزار حسابداری جامع و پیشرفته استفاده کنید.

شرکت سپیدار سیستم با نزدیک به ۱۵ سال تجربه، انواع نرم‌افزارهای حسابداری شرکتی و فروشگاهی را به مشتریان خود عرضه می‌کند. نرم‌افزارهای سپیدار سیستم با محیط جذاب و رابط کاربری آسانی که دارند، امکان مدیریت مالی هوشمند را برای شرکت‌های مختلف فراهم می‌کنند. برای تهیه نرم‌افزار متناسب با نیازهای شرکت یا فروشگاه خود فقط کافی است با شماره تلفن ۰۲۱۸۱۰۲۲۰۰۰ تماس بگیرید. کارشناسان فروش ما در سپیدار سیستم همواره آماده شنیدن صدای گرم شما و پاسخ‌گویی به سؤالاتتان هستند.