مالیات بر صادرات به نوع محصول موردنظر بستگی دارد. مالیات صادرات یکی از اقسام مالیات ارزش افزوده به شمار می‌رود که قوانین معافیت مالیاتی برای صادرات کالا و خدمات غیرنفتی، به‌منظور افزایش رونق اقتصادی در کشور، در نظر گرفته شده است.
شرط بهره‌مندی از معافیت مالیاتی صادرات غیرنفتی، رفع تعهد ارزی صادرکنندگان خواهد بود؛ به‌این منظور که صادرکننده باید صددرصد درآمد حاصل از صادرات را به چرخه اقتصادی کشور بازگرداند.
در این مقاله صفر تا صد روش‌های رفع تعهد ارزی، معافیت مالیاتی صادرات و استرداد ارزش افزوده صادرات را بررسی خواهیم کرد. با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.
مالیات بر صادرات؛ یکی از انواع مالیات بر ارزش افزوده
طبق «ماده ۱ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۳۸۷» صادرات و واردات، مشمول مقررات مالیات ارزش افزوده می‌شوند؛ ازاین‌رو مالیات واردات و صادرات یکی از اقسام مالیات ارزش افزوده تلقی خواهد شد.
مالیات ارزش افزوده میزان و نرخ مشخصی دارد؛ به موجب «بند (ر) تبصره (۶) قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور» نرخ مالیات بر ارزش افزوده اعلام شده در «ماده ۷ قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۴۰۰» یک واحد افزایش پیدا کرده و درحال‌حاضر ۱۰ درصد اعلام شده است.
بااین‌حال به دلیل اینکه صادرات باعث افزایش رونق اقتصادی و ورود ارز به داخل کشور میشود، امکان معافیت مالیاتی یا استرداد ارزش افزوده صادرات برخی کالاها و خدمات وجود دارد که در بخش‌های بعدی این موضوع را بررسی خواهیم کرد.
بررسی قانون معافیت مالیاتی صادرات
طبق «ماده ۱۰ قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۴۰۰» درآمد حاصل از صادرات کالا و خدمات، مشروط بر موارد زیر از مالیات معاف خواهد بود:
- صادرات کالاها به خارج از کشور از طریق مبادی خروجی رسمی
- ارائه پروانه سبز گمرکی (صادره توسط گمرک) یا برگ خروجی هنگام صادرات کالا
- صادرات خدمات با ارائه قرارداد مربوط و گواهی انجام کار (با تایید نزدیک‌ترین نمایندگی رسمی جمهوری اسلامی ایران در کشور مقصد)
- ارائه گواهی ارزآوری با تایید بانک مرکزی برای صادرات خدمات
- ارائه سایر اسناد و مدارک معتبر هنگام صادرات خدمات
طبق ماده ذکر شده، اگر صادرکننده برای صادرات مالیاتی پرداخت کرده باشد، مشمول استرداد مالیات بر ارزش افزوده خواهد شد. البته کلیه تاجران و صادرکنندگان برای داشتن مجوز در زمینه واردات و صادرات، به کارت بازرگانی نیاز دارند.
همچنین باید مالیات کارت بازرگانی خود را نیز علاوه‌بر مالیات صادرات با کارت بازرگانی، پرداخت کنند. برای معافیت مالیاتی صادرات یا استرداد مالیات ارزش افزوده، صادرکننده باید رفع تعهد ارزی خود را اعلام کرده باشد که در ادامه مقاله آن را توضیح خواهیم داد.
نرخ صفر مالیات صادرات
طبق «ماده ۱۴۱ قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم مصوب سال ۱۳۹۴»، صددرصد (۱۰۰%) درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات بخش کشاورزی مشمول مالیات با نرخ صفر میشود. از طرفی براساس «تبصره ۱ ماده ۱۴۶ مکرر قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم مصوب سال ۱۳۹۴»، برای صفر شدن نرخ مالیات بر صادرات باید شرایط زیر رعایت شود:
- ارائه و ارسال اظهارنامه مالیاتی در سامانه مودیان مالیاتی در موعد مقرر
- تحویل دفاتر قانونی به اداره مالیات
- ارائه اسناد و مدارک مالی و حسابداری کسب‌وکار به اداره مالیات
طبق «جزء ۵ حکم بند (ع) تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۱» علاوه‌بر شرایط بالا، برخورداری از معافیت‌های مالیاتی برای درآمدهای حاصل از صادرات و نرخ صفر مالیاتی صادرات، به شرط بازگشت ۱۰۰ درصد ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور (رفع تعهد ارزی) است. در بخش بعدی روش‌های رفع تعهد ارزی توسط صادرکنندگان را بررسی خواهیم کرد.
بررسی روش های رفع تعهد ارزی صادرکنندگان
بحث رفع تعهد ارزی ابتدا از سال ۱۳۹۷ با دستورالعمل بانک مرکزی مبنی بر «نحوه بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور»، آغاز شد.
مطابق با این دستورالعمل: «کلیه صادرکنندگان کالا و خدمات مکلف به ارائه تعهد بابت برگشت ارز حاصل از صادرات خود به چرخه اقتصادی کشور هستند».
همچنین موضوع رفع تعهد ارزی در اجرای «جزء ۵ حکم بند (ع) تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۱» نیز مقرر شده است.
از طرفی طبق «بند ۱۳ ماده ۱ آیین نامه اجرایی تبصره (۶) بند (ح) ماده (۲) مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز»، روش‌های برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور شامل موارد زیر می‌شوند:
- فروش ارز حاصل از صادرات به‌صورت حواله در سامانه نیما (سامانه جامع تجارت) به بانک مرکزی، موسسه اعتباری و یا صرافی
- انجام واردات کالا یا خدمات در مقابل صادرات خود
- واگذاری ارز حاصل از صادرات به دیگران (غیر) جهت واردات کالا
- تهاتر کالا به کالا
- فروش ارز به صورت اسکناس به بانک مرکزی، موسسه اعتباری و یا صرافی
- بازپرداخت تسهیلات ارزی گرفته شده از بانک‌ها، موسسه‌های مالی و اعتباری، صندوق توسعه ملی، حساب ذخیره ارزی، تامین مالی خارجی (فاینانس)، بازتأمین (ریفاینانس)
باتوجه‌به توضیحات ارائه شده، مالیات صادراتِ صادرکنندگان، هنگام ترخیص گمرکی توسط نرم افزار حسابداری بازرگانی محاسبه و وصول میشود؛ سپس صادرکنندگان با اثبات رفع تعهد ارزی خود از طریق یکی از روش‌های ذکر شده، می‌توانند نسبت به استرداد ارزش افزوده صادرات (بازپس گیری مالیات پرداخت شده) اقدام کنند.
در واقع نرخ صفر مالیات صادرات منوط به رفع تعهد ارزی صادرکنندگان خواهد بود. طبق « ماده ۷ آیین نامه اجرایی تبصره (۶) بند (ح) ماده (۲) مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز»، صادرکننده مکلف است حداکثر ظرف چهار ماه از تاریخ صدور پروانه گمرکی، نسبت به برگشت ارزش حاصل از صادرات، از طریق یکی از روش‌های ذکر شده اقدام کند. همچنین تمدید این مهلت توسط وزارت صمت امکان‌پذیر است.
استرداد مالیات ارزش افزوده صادرات
صادرکنندگان پس از رفع تعهد ارزی خود، برای بازپس‌گیری مالیات پرداخت شده از طریق نرم افزار سامانه مودیان هنگام ترخیص گمرک، می‌توانند به سامانه مالیات ارزش افزوده مراجعه کنند.
پس از ورود به سامانه، در منوی سمت راست، بخش «استرداد» را مشاهده خواهند کرد. در نهایت با انتخاب گزینه «ثبت درخواست استرداد» و انجام مراحل مربوطه، می‌توانند برای استرداد ارزش افزوده صادرات خود اقدام کنند.
حسابداری شرکت بازرگانی خود را به سپیدار بسپارید
مدیریت بهینه موجودی انبار
تحلیل حاشیه سود کالا
گزارش‌های تحلیلی انبار؛
پرداخت دقیق پورسانت برمبنای مدل؛
تعریف انواع تخفیف و محاسبه‌های خودکار؛
تسهیل فرایند صادرات با استفاده از نرم‌افزار پیشرفته حسابداری
مالیات صادرات یکی از اقسام مالیات بر ارزش افزوده به شمار می‌رود که به‌منظور افزایش رونق اقتصادی کشور، قوانینی برای معافیت یا نرخ صفر مالیاتی کالاها و خدمات غیرنفتی در نظر گرفته شده است.
از طرفی نرخ صفر مالیات بر درآمد حاصل از صادرات منوط بر رفع تعهد ارزی صادرکننده خواهد بود؛ ازاین‌رو صادرکنندگان باید در موعد مقرر تعیین شده توسط وزارت صمت، اقدام به بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور کنند.
در این مقاله سعی کردیم به‌شکل جامع، موضوع مالیات بر صادرات و معافیت مالیاتی صادرات را بررسی کنیم. اگر راجع‌به موضوع مالیات بر درآمد حاصل از صادرات ابهام یا سوالی دارید، از طریق بخش نظرات، سوالات خود را مطرح کنید. کارشناسان سپیدار سیستم، در سریع‌ترین زمان ممکن ابهامات شما را برطرف خواهند کرد.
همچنین شرکت سپیدار سیستم مقالات آموزشی مفیدی را در بخش‌های مختلف آموزش و استانداردهای حسابداری مانند مقاله «حسابداری بازرگانی»، مالیات شرکت‌ها و حقوق و دستمزد، برای شما هم‌وطنان عزیز ارائه کرده است.
سوالات متداول
قانون معافیت مالیاتی صادرات چیست؟
طبق «ماده ۱۰ قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۴۰۰» درآمد حاصل از صادرات کالا و خدمات، مشروط بر موارد زیر از مالیات معاف خواهد بود:
صادرات کالاها به خارج از کشور از طریق مبادی خروجی رسمی
ارائه پروانه سبز گمرکی (صادره توسط گمرک) یا برگ خروجی هنگام صادرات کالا
صادرات خدمات با ارائه قرارداد مربوط و گواهی انجام کار (با تایید نزدیک‌ترین نمایندگی رسمی جمهوری اسلامی ایران در کشور مقصد)
ارائه گواهی ارزآوری با تایید بانک مرکزی برای صادرات خدمات
ارائه سایر اسناد و مدارک معتبر هنگام صادرات خدمات
نرخ صفر مالیات صادرات چگونه در نظر گرفته میشود؟
طبق «ماده ۱۴۱ قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم مصوب سال ۱۳۹۴»، صددرصد (۱۰۰%) درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات بخش کشاورزی مشمول مالیات با نرخ صفر میشود.
چه روش‌هایی برای رفع تعهد ارزی وجود دارد؟
طبق «بند ۱۳ ماده ۱ آیین نامه اجرایی تبصره (۶) بند (ح) ماده (۲) مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز»، روش‌های برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور شامل موارد زیر می‌شوند:
فروش ارز حاصل از صادرات به صورت حواله در سامانه نیما (سامانه جامع تجارت) به بانک مرکزی، موسسه اعتباری و یا صرافی
انجام واردات کالا یا خدمات در مقابل صادرات خود
واگذاری ارز حاصل از صادرات به دیگران (غیر) جهت واردات کالا
تهاتر کالا به کالا
فروش ارز به صورت اسکناس به بانک مرکزی، موسسه اعتباری و یا صرافی
بازپرداخت تسهیلات ارزی گرفته شده از بانک‌ها، موسسه‌های مالی و اعتباری، صندوق توسعه ملی، حساب ذخیره ارزی، تامین مالی خارجی (فاینانس)، بازتأمین (ریفاینانس)