آموزش دارایی ثابت سپیدار همکاران سیستم

یکی از دغدغه‌های اصلی شرکت‌ها و واحدهای تجاری نگهداری دارایی‌ های خریداری شده و محاسبات حسابداری آن است.

با توجه به اهمیت نگهداری اطلاعات دارایی ثابت و محاسبات مربوطه، استاندارد حسابداری شماره 11 منتشر شد که هدف آن نحوه‌ حسابداری‌ دارایی‌ های‌‌ ثابت مشهود است تا‌ استفاده‌ کنندگان صورت‌های مالی بتوانند اطلاعات مربوط به سرمایه‌ گذاری واحد تجاری در این دارایی‌ ها و تغییرات آن را تشخیص دهند. موضوعات اصلی در حسابداری دارایی‌ های ثابت مشهود شامل شناخت دارایی ، تعیین مبلغ دفتری آن و شناخت هزینه‌ استهلاک و زیان کاهش ارزش دارایی‌ است‌.

پادکست آشنایی با دارایی ثابت

آموزش دارایی ثابت سپیدار

استقرار سیستم دارایی ثابت

اولین قدم برای استقرار سیستم دارایی ثابت سپیدار سیستم آسیا انجام تنظیمات سیستم دارایی ثابت است. به عکس زیر نگاه کنید.

1 و 2: برای انجام تنظیمات به قسمت تنظیمات – تنظیمات سربرگ دارایی ثابت را باز کنید. فرم باز شده شامل آیتم های زیر می باشد:

3: در این قسمت طول کد طبقه و گروه دارایی مشخص می‌شود .

توجه شود بعد از ایجاد طبقه و گروه دارایی این تنظیمات غیر قابل تغییر می‌باشد.

4: در این قسمت طول کد و روش پلاک‌گذاری دارایی‌ها مشخص می‌شود. در صورتی که کاربر روش را به صورت دستی قرار دهد داخل فرم استقرار یا تحصیل دارایی پلاک به صورت دستی و در صورتی که اتوماتیک انتخاب شود بستگی به نوع جزء ثابت انتخاب ( طبقه ، گروه ، بدون جزء ثابت) سیستم به صورت اتوماتیک به دارایی‌ها پلاک اختصاص می‌دهد.

5: در این قسمت معین‌های پیش‌فرض مربوط به فرم‌های سیستم دارایی ثابت مشخص می‌شود.

نکته : در صورتی که کاربر از درختواره حساب های پیش فرض سیستم استفاده نمایند طول کد طبقه و معین و معین های پیش فرض به صورت خودکار پر می شود.

6: در صورت تمایل کاربر به صدور خودکار اسناد حسابداری در فرم‌های دارایی ثابت از این قسمت می‌تواند فرم‌های مدنظر را مشخص نماید.

7: در این قسمت سال استقرار سیستم دارایی ثابت مشخص می‌شود . در صورتی که کاربری در سال‌های قبل با سیستم دارایی ثابت سپیدار کار نکرده باشد می‌تواند در این قسمت سال استقرار مد نظر  خود را جهت شروع فعالیت سیستم دارایی ثابت مشخص نماید.

نکته :  در صورتی که در سیستم دارایی ثابت ثبتی انجام شود کاربر نمی‌تواند سال استقرار را تغییر دهد.

قدم بعدی در استقرار سیستم دارایی ثابت استقرار دارایی‌هایی است که قبل از سال استقرار سیستم دارایی ثابت تحصیل شده است. جهت استقرار این دارایی‌ها از قسمت دارایی ثابت فرم استقرار دارایی را باز کنید.

در فرم باز شده با استفاده از کلید + ردیف اضافه کرده و مشخصات دارایی تحصیل شده را وارد سیستم نمایید. در صورتی که برای دارایی تحصیل شده در سال‌های قبل مخارج پس از تحصیلی انجام شده است بستگی به نوع مخارج از قسمت پایین فرم، مخارج مدنظر را وارد نمایید. در آخر فرم استقرار دارایی را ذخیره نمایید.

نکته : فرم استقرار دارایی امکان دریافت از اکسل را دارد . برای دریافت از اکسل از نوار ابزار بالای فرم گزینه اکسل را انتخاب کرده و در فرم باز شده با استفاده از گزینه    راهنمای الگو اکسل جهت دریافت استقرار دارایی ثابت را دریافت نمایید .

تحصیل دارایی ثابت

تحصیل دارایی همان ورود دارایی به موسسه است که دارای منافع اقتصادی آتی برای موسسه بوده و لازم است در حساب‌ها و دفاتر شرکت شناسایی شوند.

مطابق بند ۱۰ استاندارد حسابداری شماره ۱۱ با عنوان دارایی ثابت مشهود، دارایی‌‌های ثابت مشهود ممکن است برای مقاصد زیست‌ محیطی یا ایمنی تحصیل شود. اگرچه تحصیل این دارایی‌‌ها، منافع اقتصادی آتی هیچ یک از اقلام مشخص دارایی‌‌های ثابت مشهود موجود را به طور مستقیم افزایش نمی‌دهد، اما ممکن است برای تحصیل منافع اقتصادی آتی سایر دارایی‌‌های واحد تجاری ضروری باشد.

در این حالت، این دارایی‌‌ها واجد شرایط شناخت است، زیرا تحصیل آن، واحد تجاری را قادر می‌سازد منافع اقتصادی آتی که از دارایی‌‌های مربوط کسب می‌کند بیشتر از حالتی باشد که این دارایی‌‌ها تحصیل نشده است. برای مثال، یک تولیدکننده مواد شیمیایی ممکن است در اجرای مقررات حفاظت از محیط‌ زیست، ملزم به نصب دستگاه‌های جدیدی برای تولید و ذخیره مواد شیمیایی خطرناک شود. این دستگاه‌ها به عنوان دارایی شناسایی می‌شود، زیرا واحد تجاری بدون وجود آنها قادر به تولید و فروش مواد شیمیایی نخواهد بود.

تحصیل دارایی ثابت در نرم افزار سپیدار همکاران سیستم

ورود دارایی ثابت در سیستم سپیدار به دو صورت انجام می‌شود:

1) تحصیل بدون مبنا

با توجه به اینکه محاسبات استهلاک دارایی بر اساس تاریخ بهره‌برداری و بهای تمام شده در این بخش انجام می‌شود، لازم است این اطلاعات با دقت تکمیل شوند.

نکته: در صورتی که چند دارایی مشابه داشته باشید، پس از ثبت اطلاعات یکی از آنها، امکان کپی به تعداد مورد نظر وجود دارد که جهت انجام این عملیات پس از ثبت اطلاعات یک دارایی با استفاده از گزینه “تکثیر” موجود در انتهای فرم تحصیل دارایی، امکان ثبت دارایی مشابه به تعداد دلخواه فراهم می‌شود.

2) تحصیل بر مبنا فاکتور خرید

در صورتی که برای دارایی خریداری شده فاکتور خرید داشته باشید که مشمول مالیات و عوارض است و لازم است در فایل خرید و فروش فصلی نمایش داده شود، لازم است ابتدا برای آن فاکتور خرید ثبت نمائید.

نکته: در فاکتور خرید دارایی علاوه بر انتخاب دارایی به عنوان اقلام فاکتور امکان انتخاب خدمات نیز وجود دارد که  می توان مبلغ خدمات مربوط به آن دارائی مانند نصب و راه اندازی و … را به بهای تمام شده دارایی اضافه نمود.

نکته: مادامی که برای فاکتور خرید دارایی عملیات تحصیل ثبت نشود امکان انجام سایر عملیات روی دارایی و محاسبه استهلاک برای آن وجود ندارد.

پس از ثبت فاکتور خرید در سیستم دارایی ثابت، لازم است عملیات “تحصیل دارایی جدید” صورت بگیرد:

• از منو سمت راست وارد سیستم دارایی ثابت شده و در بخش عملیات “تحصیل دارایی جدید” را انتخاب نمائید.
• با استفاده از علامت مثبت زرد رنگ پایین فرم سطر جدید ایجاد نمائید.
• وارد تب فاکتور های مرتبط شده و فاکتور خرید دارایی را انتخاب نمائید. در این صورت تاریخ بهره‌برداری و بهای تمام شده آن به صورت خودکار درج خواهد شد.
• اطلاعات گروه دارایی و روش محاسبه استهلاک آن را مشخص نمائید.

نکته: در نظر داشته باشید در فرم تحصیل دارایی تنها زمانی امکان انتخاب فاکتور خرید وجود دارد که نوع آن “خرید” انتخاب شده باشد.

نقل و انتقال دارایی ثابت در نرم افزار سپیدار همکاران سیستم

در نظر داشته باشید، از تاریخی که در این فرم انتخاب می شود تفصیل اسناد حسابداری مرکز هزینه جدید خواهد بود.

مخارج پس از تحصیل دارایی ثابت

در صورتی که پس از گذشت زمان دارایی نیاز به تعمیر یا بهبود وضعیت نسبت به قبل داشته باشد مخارجی برای آن انجام می‌شود که به دو صورت تعمیرات اساسی و گسترش و الحاق قابل دسته بندی است.

مطابق ماده 3 مقررات و ضوابط اجرایی هزینه استهلاک دارایی‌‌ها و هزینه تاسیس موضوع ماده ۱۴۹ اصلاحی قانون مالیات‌ها، مخارج مربوط به تعمیر اساسی دارایی در زمـان انجـام هزینـه بـه ارزش دفتـری دارایـی اضـافه شده و در طـول باقیمانـده عمر مفید دارایی، قابل استهلاک خواهد بود. مخارج مربوط به تعمیر اساسی دارایی‌های ثابـت کـه پـس از پایـان عمـر مفیـد دارایی انجام می‌شود، در سال انجام مخارج، قابل استهلاک است.

مخارج پس از تحصیل دارایی ثابت در نرم افزار سپیدار همکاران سیستم

برای انجام عملیات تعمیر و گسترش دارایی مانند تحصیل دارایی دو حالت نیز وجود دارد:

1) مخارج پس از تحصیل بدون مبنا

2) مخارج پس از تحصیل بر مبنا فاکتور خرید

محاسبه استهلاک دارایی ثابت

دارایی های ثابت مانند اثاثه و منصوبات، ماشین الات وتجهیزات، وسائط نقلیه، ساختمان و غیره با گذشت زمان فرسوده می‌شوند و این امر باعث کاهش ارزش دارایی خواهد شد بنابراین این کاهش ارزش دارای منجر به هزینه برای صاحبان سرمایه می‌شود که اصطلاحاً به این هزینه، هزینه استهلاک دارایی ثابت می‌گویند.

مطابق ماده 6 مقررات و ضوابط اجرایی هزینه استهلاک دارایی ها و هزینه تاسیس موضوع ماده ۱۴۹ اصلاحی قانون مالیات‌ها، مبدا محاسبه استهلاک دارایی ثابت از ابتدای ماه بعد از تاریخ بهره برداری آن می باشد.

محاسبه استهلاک دارایی ثابت در نرم افزار سپیدار همکاران سیستم

در نرم افزار حسابداری سپیدار هنگام تعریف گروه و طبقه دارایی روش محاسبه استهلاک آن گروه دارایی مطابق جدول قوانین استهلاک تعیین شده و در هنگام تحصیل دارایی پس از انتخاب گروه دارایی مورد نظر اطلاعات روش محاسبه، نرخ استهلاک یا عمر مفید آن نیز ثبت می شود.

نکته: امکان صدور سند حسابداری هزینه استهلاک به صورت تجمیعی یا ماه به ماه وجود دارد. در صورت تمایل به صدور سند تجمیعی، گزینه “تجمیعی” پایین فرم را برای آن فعال نمائید.
نکته: در صورتی که بنا به هر دلیلی بخواهید محاسبات استهلاک را حذف کنید، لازم است پس از انتخاب دارایی، گزینه “حذف محاسبه استهلاک” را انتخاب نمائید.

تغییر نرخ و روش دارایی ثابت

ممکن است طبق قوانین و بخشنامه‌های اصلاحی قانون مالیات‌ها تغییراتی در نرخ یا روش محاسبه استهلاک دارایی‌ها اعمال شود، در صورتی که تغییر در نرخ یا مدت استهلاک دارایی‌های استهلاک پذیر باشد، به شرح زیر عمل خواهد شد:

1. روش خط مستقیم

در این صورت مانده ارزش دفتری ظرف مدت باقی مانده عمر مفید مستهلک خواهد شد، عمر مفید دارایی طبق جدول جدید از مدت مستهلک شده کسر و در محاسبات اعمال خواهد شد. در صورتی که باقی‌مانده عمر مفید معادل یا کمتر از یک سال باشد، کل مانده ارزش دفتری در سال اول اجرای جدول جدید قابل استهلاک است.

2. روش مانده نزولی

در این حالت مانده مستهلک نشده دارایی، طبق نرخ جدید قابل استهلاک خواهد بود.

در صورتی که تغییر روش از روش مانده نزولی به خط مستقیم یا برعکس صورت گرفته باشد، به شرح زیر عمل خواهد شد:

• تغییر روش از مانده نزولی به خط مستقیم

در این مورد، مانده مستهلک نشده طی عمر مفید باقی مانده مستهلک خواهد شد. عمر مفید دارایی طبق جدول جدید از مدت مستهلک شده دارایی کسر و در محاسبات اعمال خواهد شد. چنانچه عمر مفید جدول جدید کمتر از مدت مستهلک شده دارایی باشد، مانده ارزش دفتری در همان سال اول اجرای جدول به صورت کامل مستهلک خواهد شد.

• تغییر روش از خط مستقیم به مانده نزولی

در این حالت مانده مستهلک نشده مطابق نرخ جدول جدید، قابل استهلاک است.

 تغییر نرخ و روش دارایی ثابت در نرم افزار سپیدار همکاران سیستم

دارایی بلااستفاده

چنانچه بنا به دلایلی دارایی به صورت موقت غیر فعال شود و از آن استفاده نشود در اصطلاح به آن دارایی بلا استفاده شده گویند. مطابق تبصره ماده 6 مقررات و ضوابط اجرایی هزینه استهلاک دارایی‌ها و هزینه تاسیس موضوع ماده ۱۴۹ اصلاحی قانون مالیات‌ها، موسسات می‌توانند در صورت بلا استفاده ماندن موقت دارایی بیش از 6 ماه متوالی در یک دوره مالی، هزینه استهلاک آن را در مدت بلا استفاده ماندن به میزان 30% محاسبه نمایند.

دارایی بلااستفاده و استفاده مجدد از آن در نرم افزار سپیدار همکاران سیستم

در نرم افزار سپیدار سیستم مطابق قانون در بازه زمانی بلا استفاده شدن دارایی تا تاریخ استفاده مجدد، محاسبات استهلاک به میزان 30% انجام می‌شود.

فروش دارایی ثابت در نرم افزار سپیدار همکاران سیستم

در صورتی که دارایی موجود در موسسه به فروش برسد، تفاوت بین مبلغ فروش و ارزش دفتری آن منجر به سود یا زیان شرکت خواهد شد. در صورتی که مبلغ فروش دارایی بیشتر از ارزش دفتری آن هنگام فروش باشد، منجر به سود شرکت شده و در صورتی که مبلغ فروش کمتر از ارزش دفتری باشد شرکت متحمل زیان خواهد شد.

نکته: جهت سهولت در انجام فرآیند در صورتی که در این فرم صدور سند حسابداری را انتخاب نمائید، هم زمان عملیات محاسبه استهلاک توسط سیستم انجام خواهد شد. همچنین در صورتی که در قسمت تنظیمات صدور سند حسابداری خودکار برای فروش دارایی فعال باشد، پس از ثبت فرم فروش تمامی عملیات محاسبه استهلاک و صدور سند حسابداری به صورت خودکار انجام خواهد شد و لازم نیست کاربر عملیات دیگری انجام دهد.

اسقاط دارایی ثابت در نرم افزار سپیدار همکاران سیستم

در برخی مواقع به دلیل عدم استفاده از دارایی ناشی از اتمام عمر مفید یا عدم کارایی آن، دارایی کنار گذاشته می شود، در این حالت اصطلاحا گفته می شود دارایی ثابت اسقاط شده است، بنابراین لازم است در این زمان شرکت به اندازه ارزش دفتری دارایی ثابت زیان شناسایی کند.

نکته: جهت سهولت در انجام فرآیند در صورتی‌که در این فرم صدور سند حسابداری را انتخاب نمائید هم زمان عملیات محاسبه استهلاک توسط سیستم انجام خواهد شد، همچنین در صورتی که در قسمت تنظیمات صدور سند حسابداری خودکار برای اسقاط دارایی فعال باشد، پس از ثبت فرم اسقاط تمامی عملیات محاسبه استهلاک و صدور سند حسابداری به صورت خودکار انجام خواهد شد و لازم نیست کاربر عملیات دیگری انجام دهد.

حذف دارایی ثابت در نرم افزار سپیدار همکاران سیستم

در صورت خروج دائمی دارایی از شرکت بنا به هر دلیلی مانند حوادث طبیعی مثل زلزله، سرقت آتش سوزی و … اصطلاحا حذف دارایی گفته می‌شود. همچنین در صورتی که یک دارایی اهدا می‌شود با توجه به اینکه کلیه منافع آتی دارایی بدون دریافت هرگونه ما به ازایی در قبال آن به شخص دیگری واگذار می‌شود عملیات حذف دارایی صورت گرفته است.

نکته: جهت سهولت در انجام فرآیند در صورتی که در این فرم صدور سند حسابداری را انتخاب نمائید هم زمان عملیات محاسبه استهلاک توسط سیستم انجام خواهد شد، همچنین در صورتی که در قسمت تنظیمات صدور سند حسابداری خودکار برای حذف دارایی فعال باشد، پس از ثبت فرم اسقاط تمامی عملیات محاسبه استهلاک و صدور سند حسابداری به صورت خودکار انجام خواهد شد و لازم نیست کاربر عملیات دیگری انجام دهد.

معاوضه دارایی ثابت

در بعضی مواقع ممکن است شرکت ها بنا به هر دلیلی اقدام به معاوضه دارایی های خود کنند. بر اساس ماده 2 مقررات و ضوابط اجرایی هزینه استهلاک دارایی ها و هزینه تاسیس موضوع ماده ۱۴۹ اصلاحی قانون مالیات‌ها، دارایی هایی که از طریق معاوضه تحصیل می شوند، ارزش منصفانه آن دارایی یا دارایی های مشابه آن ماخذ محاسبه استهلاک است.

چنانچه ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده یا واگذار شده قابل اندازه گیری یا محاسبه نباشد، ارزش دفتری دارایی واگذار شده با احتساب سرک دریافتی یا پرداختی ماخذ محاسبه استهلاک قرار می‌گیرد.

منظور از سرک دریافتی و سرک پرداختی در عملیات معاوضه دارایی چیست؟

در صورتی که هنگام معاوضه غیر پولی دارایی، ارزش منصفانه دارایی‌های معاوضه شده متفاوت باشد و مبلغ نقدی در جریان معاوضه رد و بدل شود به آن سرک گفته می‌شود.

عملیات دارایی

تمامی عملیات فوق الذکر در سیستم سپیدار علاوه بر اینکه به صورت جداگانه در بخش عملیات منو عمودی موجود است در فرمی تحت عنوان عملیات دارایی وجود دارد که باعث تسریع در ثبت اطلاعات می شود، جهت دسترسی به این فرم:

• از منو سمت راست وارد سیستم دارایی ثابت شده و در بخش عملیات “عملیات دارایی” را انتخاب نمائید.
• از بالای فرم امکان انتخاب عملیات زیر مقدور است:
• انتقال دارایی
• بلااستفاده
• استفاده مجدد
• فروش دارایی
• حذف دارایی
• اسقاط دارایی
• مخارج پس از تحصیل
• تغییر نرخ و روش

علاوه بر موارد فوق آیتمی به نام “کارت دارایی” وجود دارد که با انتخاب آن تمامی عملیات انجام شده اعم از عملیات‌های صورت گرفته روی دارایی، ریز محاسبات استهلاک و تاریخچه انجام عملیات نمایش داده می‌شود.

گزارشات سیستم دارایی ثابت

جهت تهیه گزارش از دارایی‌های ثابت نرم افزار سپیدار همکاران سیستم از منو سمت راست وارد سیستم دارایی ثابت شده و در بخش عملیات “مرور دارایی” را انتخاب نمائید.

در این فرم تب‌های مختلف حاوی اطلاعات هر عملیات موجود است. وارد هر تب که می شوید، پس از دو کلیک روی سطر مورد نظر امکان فیلتر نمودن آن سطر فراهم می شود، سپس وارد سایر تب ها شده و اطلاعات مربوطه به آن را مشاهده می نمائید.