شاید اگر نگاهی به ده سال یا 20 سال گذشته بیاندازید تازه متوجه شوید که نحوه پرداخت و استفاده از انواع مختلف پول و اسناد مالی با گذر زمان چه تغییرات گسترده ای را تجربه کرده است. تا چند سال پیش نه خبری از خرید آنلاین بود، نه دستگاه ATM در شهر پر بود و اگر به سال‌هایی قبل از آن برگردیم حتی چک هم وجود نداشت.
چک ها یکی از اسناد مالی و یکی از انواع پول است از زمان حضور خود در عرصه اقتصاد توانسته تغییرات زیادی را در انجام معاملات ایجاد کند. حالا امروز چک ها نه تنها انواع مختلفی دارند، بلکه قوانین مشخص و محکمی هم در مورد آن ها وجود دارد تا تاثیرگذاری و کاربرد آن را بیشتر کند.
در مقاله ای که در وبلاگ سپیدار در رابطه با چک نوشتیم انواع چک های بانکی را معرفی کردیم و توضیحاتی درباره هر کدام ارائه کردیم. حالا در این مقاله قصد داریم به یکی از پرکاربردترین و مهمترین انواع چک یعنی چک تضمینی بپردازیم. تا پایان این مقاله هر آن چه لازم است در مورد چک تضمینی و تفاوت آن با دیگر انواع چک بدانید را توضیح می دهیم.
چک تضمینی چیست؟
در ساده‌ترین تعریف می توانیم بگوییم چک تضمینی چکی است که توسط خود بانک شما یا یکی از شعب آن به تقاضای شما صادر می شود و پرداخت وجه آن چک توسط بانک مورد نظر تضمین می شود. برای صدور چنین چکی نیازی به دسته چک ندارید بلکه می توانید با مراجعه به بانک برای صدور چک تضمینی یا تضمین شده درخواست دهید. برای وصول این چک نیز می توان به راحتی از طریق هریک از شعب بانک مورد نظر اقدام کرد.
معمولا چک تضمین شده رمزدار در وجه حامل صادر می شود و قطعا اعتبار آن توسط بانک صادرکننده تامین خواهد شد. در واقع آنچه که باعث اعتبار چک تضمینی می شود این است که در زمان صدور این چک مبلغ آن از حساب درخواست کننده کم می شود، بنابراین چک حکم پول نقد را دارد و حامل این چک می تواند به راحتی آن را به شعب بانک صادر کننده تحویل داده و پول دریافت کند.
در این مقاله پیشنهاد می کنیم از مقاله ثبت چک در حسابداری نیز دیدن کنید. در این مقاله به نکات مفیدی در مورد این موضوع اشاره کرده‌ایم.
قوانین چک تضمینی به چه صورت است؟
در ادامه به برخی از مهمترین قوانینی که در رابطه با چک تضمینی (تضمین شده) وجود دارد می پردازیم:
- فرد درخواست دهنده چک و یا پشت نویس ها حق ندارند پرداخت وجه چک تضمین شده را مسدود کنند.
- فوت، حجر و ورشکستگی صادرکننده چک اخلالی در وصول چک ایجاد نمی کند و در صورتی که این چک برای شخصی صادر و یا پشت نویسی شده باشد حتی طلب کاران صادر کننده چک نیز نمی توانند و حق ندارند وجه این چک را توقیف کنند.
- همه چک های تضمین شده باید دارای رمز، شماره امضا، مهر شعبه بانکی و مهر صاحب امضا باشند.
- چک تضمین شده برای این مصارف صادر می شوند: واریز به حساب های قرض الحسنه جاری، پس اندازه و کوتاه مدت – واریز تعهدات و دین ها، واریز به حساب دولتی – صدور حواله به شهرستان ها – پرداخت نقدی به اشخاص و …
- مبلغ چک حتما باید به وسیله ماشین چک نویسی روی چک پرفراژ گردد.
مدیریت دریافتی‌ها و پرداختی‌ها را به سپیدار بسپارید
گزارش‌های تحلیلی از دریافت‌ها و پرداخت‌ها
پوشش کامل فرایندها و انواع ثبت‌ها
چاپ چک و کلر بانک
مدیریت ساده چک‌ها
امکان راس‌گیری از اسناد
نکته مهم در مورد چک تضمینی این است که این چک ها فقط توسط بانک صادر می شوند و پرداخت آن نیز از طریق شعب همین بانک انجام می شود، لذا بانک های دیگر حقی در مورد صدور چک تضمینی ندارند. البته این مسئله مانع وصول چک صادر شده در بانک های دیگر نیست، اما باید این نکته را در نظر بگیرید که در صورت وصول چک در شعب بانک صادر کننده چک تضمینی واریز آن در همان لحظه انجام خواهد شد، اما در صورتی که از بانک دیگری اقدام به وصول کنید واریز آن 1 روز کاری زمان خواهد برد.لازم به ذکر است که چک‌های تضمین‌شده قابل‌مسدودشدن و توقیف‌کردن نیستند و ورشکستگی و فوت کسی که چک را صادر کرده است، تأثیری در وصول آن ندارد.
برای صدور چک تضمینی باید چکار کنیم؟
برای صدور چک بانکی بعد تهیه مدارک لازم باید مراحل لازم را انجام دهید. مدارک مورد نیاز برای صدور چک تضمینی شامل موارد زیر است:
- فرم پرشده نمونه 396 به عنوان درخواست صدور چک رمزدار شهری (چک تضمین شده رمزدار)
- رسید دریافت یا برداشت وجه برابر با مبلغ چک تضمین شده
همچنین برای صدور چک تضمینی بعد از تهیه این مدارک باید مراحل زیر را طی کنید:
- امضا بر روی سند 396 و تحویل آن
- پرفراژ سند حسابداری و تایید دریافت وجه
- صدور چک تضمین شده رمزدار شهری و امضا روی ته سوش چک صادرشده
- تحویل چک به مشتری
تفاوت چک تضمین شده با چک رمزدار چیست؟
«چک تضمین شده رمزدار شهری» و «چک رمزدار بین بانکی». بخاطر وجود کلمه رمزدار در هر دو عبارت گاهی شاهد این هستیم که این دو باهم اشتباه گرفته می شوند، در حالی که این دو تفاوت هایی با هم دارند.
برای شناخت تفاوت چک تضمین شده با چک رمزدار بد نیست با چک رمزدار بیشتر آشنا شویم.
چک رمزدار بین بانکی چیست؟
این چک برای انتقال پول بین دو بانک مورد استفاده قرار می گیرد. مانند چک تضمین شده، پرداخت چک رمزدار بین بانکی نیز از سمت بانک تضمین می شود و این چک نیز حکم پول نقد را دارد. برای صدور این چک نیز نیاز به دست چک ندارید و باید برای صدور آن از بانک خود درخواست کنید.
یکی از تفاوت های چک بین بانکی با چک تضمین شده این است که چک تضمین شده می تواند در وجه حامل صادر شود اما این امکان در چک بین بانکی وجود ندارد و چک بین بانکی حتما باید در وجه شخص گیرنده صادر شود.
همچنین در این چک باید شماره حساب و کد شعبه بانکی که شخص گیرنده چک در آن بانک حساب دارد در چک مشخص شود. برای نقد کردن چک بین بانکی نیز باید به شعبه بانک درج شده در چک مراجعه شود. در این صورت پول در همان روز به حساب مقصد واریز می گردد.
قوانین جدید درباره صدور چک تضمینی
اما در سال های اخیر مصوباتی در مورد چک های تضمینی اضافه و تمدید شده است. اکنون این مقررات به مقرراتی که در مورد چک های تضمینی گفتیم اضافه شده است.
بر اساس قوانین جدید همچنان چک تضمینی در وجه ذینفع صادر می شود و پشت نویسی و انتقال چک تضمین شده به شخص دیگر امکان پذیر نیست.
- برای صدور و تحویل چک تضمینی باید فرم درخواست توسط متقاضی در شعبه و در حضور متصدی بانک پر شود و مشخصات و اطلاعات لازم در آن درج شود.
- چک تضمینی تنها می تواند در وجه گیرنده صادر شود.
- مشخصات گیرنده چک تضمینی بر حسب مورد نیاز باید روی برگ چک مشخص گردد.
- وصول چک تضمینی تنها برای گیرنده امکان پذیر است.
- ظهرنویسی و انتقال چک تضمین شده به افراد دیگر ممکن نیست.
- ابطال چک تضمین شده در صورت درخواست متقاضی صدور یا وکیل یا نماینده وی امکان پذیر است و نیازی به ظهرنویسی آن وجود ندارد.
- اعضای هیئت مدیره و هیئت عامل بانک ها مسئول اجرای مفاد این مصوبه هستند.
در پایان پیشنهاد می کنیم از مقاله ای که در رابطه با صورت مغایرت بانکی تهیه کرده ایم نیز دیدن کنید. قطعا این مقاله با نکات ارزشمندی که دارد خالی از لطف نخواهد بود.