تصفیه شرکت یکی از مهمترین مراحل در چرخه عمر هر شرکت محسوب می‌شود. آگاهی از فرایند تصفیه و دلایل انجام آن، برای صاحبان کسب‌وکار و علاقه‌مندان به حوزه ثبت شرکت ضروری است. در این مقاله، به بررسی جامع این موضوع پرداخته‌ایم و به شما کمک می‌کنیم تا با پیچیدگی‌های تصفیه شرکت آشنا شوید. پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب همراه ما باشید تا در این مورد توضیحاتی بیشتری را ارائه کنیم.
تصفیه شرکت به چه معنی است؟
تصفیه شرکت یعنی پایان فعالیتهای تجاری یک شرکت. بعد از تصفیه، شرکت دیگر به کار خود ادامه نمیدهد. یکی از مهمترین کارها در زمان تصفیه، پرداخت تمام بدهیهای شرکت است. پس از پرداخت بدهی‌ها، هر دارایی یا پولی که در شرکت باقی‌مانده باشد، بین سهام‌داران یا شرکا تقسیم می‌شود.
مدیر تصفیه چه کسی است؟
در فرایند انحلال شرکت، “مدیر تصفیه” شخصی است که وظیفه اجرای مراحل تصفیه را بر عهده دارد. وظایف اصلی مدیر تصفیه شامل وصول مطالبات شرکت، پرداخت بدهی‌ها، ارزیابی دارایی‌ها و تقسیم عادلانه آن‌ها بین سهام‌داران متناسب با سهمشان است. به‌عبارت‌دیگر، مدیر تصفیه مسئول اطمینان از اجرای صحیح و قانونی کلیه مراحل تصفیه و انحلال شرکت است.
انواع تصفیه شرکت
مطابق ماده 202 قانون تجارت، تصفیه شرکت به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: تصفیه اختیاری و تصفیه قانونی
الف) تصفیه اختیاری
این نوع تصفیه مطابق با آنچه که در اساسنامه شرکت پیش‌بینی شده، انجام می‌شود. در واقع، همه شرکا از ابتدا با این روش تصفیه موافقت کرده‌اند.
ب) تصفیه قانونی
بر خلاف تصفیه اختیاری که در اساسنامه پیش‌بینی می‌شود، این نوع تصفیه نیازمند رعایت دقیق مواد 202 تا 217 قانون تجارت است و تنها توسط مراجع قضایی قابل انجام است. دلیل این امر آن است که ممکن است مفاد اساسنامه با قوانین جاری مغایرت داشته باشد و در این صورت، قوانین مقدم هستند.
مدارک موردنیاز جهت تصفیه شرکت
باتوجه‌به نوع شرکت‌ها، مدارک متفاوتی موردنیاز است. در این قسمت مدارک لازم برای سه شرکت با مسئولیت محدود، شرکت سهامی خاص و شرکت تضامنی را به ترتیب ذکر می‌کنیم:
الف) مدارک موردنیاز برای تصفیه شرکت با مسئولیت محدود
- ارائه تصویر شناسنامه و کارت ملی تمام سهام‌داران، شرکا و مدیر تصفیه
- تصویر انتشار خبر ثبت شرکت در روزنامه‌های رسمی به همراه آخرین تصویر از روزنامه در خصوص تغییرات شرکت
- اصل برگ صورت‌جلسه مجمع‌عمومی که تمامی اعضا و همین‌طور مدیر تصفیه آن را امضا کرده باشند.
- اصل برگ وکالت‌نامه در صورتی که شرکت دارای وکیل یا نماینده قانونی باشد
ب) مدارک موردنیاز برای تصفیه شرکت سهامی خاص
- ارائه تصویر روزنامه رسمی که در رابطه با تأسیس و آغاز فعالیت شرکت و همین‌طور شامل آخرین تغییرات به وجود آمده در شرکت است
- ارائه تصویر تمام شناسنامه‌ها و کارت ملی‌های اعضای هیئت‌مدیره، بازرسان و مدیر تصفیه
- اصل برگ صورت‌جلسه مجمع‌عمومی که به صورت فوق‌العاده ثبت شده است و تمامی اعضا شرکا، بازرسان و مدیر تصفیه آن را امضا کرده‌اند
- ارائه اصل برگ وکالت‌نامه در صورتی که شرکت دارای وکیل رسمی باشد
ج) مدارک موردنیاز برای تصفیه شرکت تضامنی
- ارائه تصویر مدارک شناسایی که شامل کپی تصویر شناسنامه و کارت ملی تمام شرکا و همین‌طور مدیر تصفیه می‌شود
- ارائه تصویر اصلی روزنامه‌های رسمی کشور که مربوط به ثبت و تأسیس شرکت و آخرین مراحل تغییرات شرکت نیز در آن درج شده است
- ارائه اصل برگ صورت‌جلسه مجمع‌عمومی شرکت که توسط تمام اعضا و مدیر تصفیه نیز امضا شده است
- اصل برگ وکالت‌نامه در صورتی که شرکت دارای وکیل قانونی باشد
لازم به ذکر است که در مدارک موردنیاز، در صورتی که فرم مربوط به مجمع‌عمومی فوق‌العاده بدون وجود هیچ‌کدام از سرمایه‌داران یا شرکا تنظیم شده باشد و یا با حضور تمام سرمایه‌داران یا شرکا تنظیم شده باشد ارسال اصل برگه روزنامه رسمی شرکت، ضروری خواهد بود. نکته مهم دیگر برابر با اصل شدن تمامی مدارک ارائه شده است که از الزامات جهت ارائه مدارک به مراکز مربوطه خواهد بود.
دلایل تصفیه شرکت
تصفیه یک شرکت، به معنای پایان فعالیتهای آن و توزیع دارایی‌های باقی‌مانده بین شرکا یا طلبکاران است. دلایل مختلفی می‌توانند منجر به تصفیه یک شرکت شوند. در ادامه به برخی از مهمترین این دلایل اشاره می‌شود:
اتمام موضوع فعالیت شرکت
- تکمیل پروژه: هنگامی که هدف اصلی تشکیل شرکت، اجرای یک پروژه مشخص مانند استخراج یک معدن است و این پروژه به طور کامل به پایان رسیده باشد، دیگر دلیلی برای ادامه فعالیت شرکت وجود ندارد.
- تغییر شرایط بازار: تغییرات در بازار و صنعت مربوطه ممکن است منجر به غیرقابل‌اجرا شدن موضوع فعالیت شرکت شود.
انقضای مدت فعالیت
تعیین مدت در اساسنامه: بسیاری از شرکت‌ها با مدت فعالیت مشخصی ثبت می‌شوند. با پایان‌یافتن این مدت، به طور خودکار شرکت منحل می‌شود مگر اینکه شرکا تصمیم به تمدید آن بگیرند.
تصمیم شرکا
- توافق کلی: هنگامی که تمامی شرکا بر انحلال شرکت توافق کنند، می‌توانند با رعایت مقررات قانونی، شرکت را منحل کنند.
- اختلافات داخلی: در برخی موارد، اختلافات جدی بین شرکا ممکن است منجر به تصمیم به انحلال شرکت شود.
کاهش تعداد شرکا
فوت یا خروج شرکا: در صورت فوت یکی از شرکا یا خروج یک شریک از شرکت، ممکن است به دلیل کاهش تعداد شرکا یا عدم امکان ادامه فعالیت با تعداد شرکای باقی‌مانده، شرکت منحل شود. این موضوع معمولاً در اساسنامه شرکت پیش‌بینی می‌شود.
ورشکستگی
- عدم توانایی در پرداخت بدهی‌ها: هنگامی که یک شرکت قادر به پرداخت بدهیهای خود نباشد و دارایی‌هایش برای پوشش بدهی‌ها کافی نباشد، ورشکسته اعلام می‌شود و فرایند تصفیه آغاز می‌شود.
مراحل تصفیه شرکت
تصفیه یک شرکت، فرایندی است که طی آن تمامی فعالیتهای یک شرکت متوقف شده و دارایی‌های آن توزیع می‌شود. این فرایند به طور معمول پس از تصمیم به انحلال شرکت آغاز می‌شود و مراحل زیر را شامل می‌شود:
- تعیین مدیر تصفیه: نخستین گام در فرایند تصفیه، انتخاب یک مدیر تصفیه است. این فرد مسئولیت نظارت بر تمامی مراحل تصفیه و اجرای تصمیمات مربوطه را بر عهده دارد.
- ارزیابی دارایی‌ها و بدهی‌ها: مدیر تصفیه موظف است به طور دقیق تمامی دارایی‌ها و بدهیهای شرکت را شناسایی و ارزیابی کند. این شامل اموال، تجهیزات، مطالبات و بدهیهای شرکت می‌شود.
- وصول مطالبات: مدیر تصفیه اقدام به وصول تمامی مطالبات شرکت از مشتریان و سایر اشخاص می‌کند.
- پرداخت بدهی‌ها: پس از وصول مطالبات، بدهیهای شرکت به ترتیب اولویت پرداخت می‌شود. این بدهی‌ها شامل بدهی به بانک‌ها، تأمین‌کنندگان، کارکنان و سایر طلبکاران است.
- فروش دارایی‌ها: دارایی‌های غیرنقدی شرکت مانند املاک، تجهیزات و کالاهای موجود در انبار به فروش می‌رسد.
- توزیع دارایی‌های باقی‌مانده: پس از پرداخت تمامی بدهی‌ها، دارایی‌های باقی‌مانده بین شرکا یا سهام‌داران شرکت به نسبت سهمشان تقسیم می‌شود.
- بستن حساب‌ها و انحلال شرکت: در آخرین مرحله، کلیه حساب‌های بانکی و مالی شرکت بسته شده و اسناد و مدارک مربوط به شرکت بایگانی می‌شود. سپس، انحلال رسمی شرکت در روزنامه رسمی آگهی می‌شود و شرکت به طور قانونی منحل می‌شود.
تعیین تکلیف اموال شرکت پس از تصفیه
پس از انجام تمامی مراحل تصفیه شرکت و پرداخت کلیه بدهی‌ها، دارایی‌های باقی‌مانده به سهام‌داران تقسیم می‌شود. این فرایند به صورت زیر انجام می‌گیرد:
بازپرداخت سرمایه اولیه سهام‌داران
در ابتدا، سرمایه اولیه‌ای که هر سهام‌دار در شرکت سرمایه‌گذاری کرده است به وی بازپرداخت می‌شود. این بازپرداخت به صورت مساوی بین سهام‌داران و متناسب با تعداد سهام هر یک انجام می‌گیرد.
تقسیم مازاد دارایی‌ها
در صورتی که پس از بازپرداخت سرمایه اولیه، دارایی‌های دیگری باقی‌مانده باشد، این مازاد به عنوان سود بین سهام‌داران تقسیم می‌شود. این تقسیم نیز به صورت مساوی و متناسب با تعداد سهام هر یک از سهام‌داران انجام می‌گیرد.
مراحل تقسیم دارایی‌ها
تقسیم دارایی‌ها معمولاً در چند مرحله و با فاصله زمانی مشخص انجام می‌شود. این کار به‌منظور اطمینان از اطلاع‌رسانی به‌تمامی سهام‌داران و جلوگیری از هرگونه ادعای بعدی صورت می‌گیرد؛ بنابراین در هر مرحله، مدیر تصفیه موظف است با انتشار آگهی در روزنامه رسمی، سهام‌داران را از زمان و مکان تقسیم دارایی‌ها مطلع سازد.
مدت نگهداری اسناد و مدارک
- مدیر تصفیه موظف است به مدت 10 سال تمامی اسناد و مدارک مربوط به شرکت را نزد خود نگه دارد تا در صورت نیاز سهام‌داران یا طلبکاران به آن‌ها دسترسی داشته باشند.
سرنوشت دارایی‌های بلاصاحب
- در صورتی که پس از گذشت مدت‌زمان تعیین شده، برخی از سهام‌داران یا طلبکاران برای دریافت سهم خود اقدام نکنند، دارایی‌های آن‌ها به عنوان اموال بلاصاحب تلقی شده و به حساب خزانه دولت واریز می‌شود.
انتخاب نرم افزار حسابداری حرفه‌ای
شما با انتخاب یک نرم افزار حسابداری مناسب، می‌توانید تمامی محاسبات خودرا انجام داده و خروجی‌های مناسب قانونی را دریافت کنید. استفاده از گزارش‌های متنوع در نرم افزار سپیدار یکی از مهمترین مزیت‌های این نرم افزار است. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با شماره 81022222 تماس بگیرید.
تصفیه شرکت به چه معنی است؟
تصفیه شرکت یعنی پایان فعالیتهای تجاری یک شرکت. بعد از تصفیه، شرکت دیگر به کار خود ادامه نمیدهد. یکی از مهمترین کارها در زمان تصفیه، پرداخت تمام بدهیهای شرکت است.
انواع تصفیه شرکت چیست؟
تصفیه قانونی و تصفیه اختیاری که در مقاله توضیح داده شده است.