حتما برای شما هم پیش آمده که مقداری از مرخصی استحقاقی خودتان که میتوانید در طی یک سال استفاده کنید را استفاده نکردهاید و در پایان سال به عنوان مانده مرخصی شما ثبت شده است. برای مرخصی استحقاقی استفاده نشده می توان از بازخرید مرخصی استفاده کرد. البته عدم استفاده از تمام روزهای مرخصی استحقاقی به دلایل مختلفی میتواند باشد. برای مثال ممکن است که به دلیل حجم زیاد کار، فرصت استفاده از مرخصی استحقاقی پیش نیامده باشد و یا شما خودتان تمایلی برای مرخصی گرفتن نداشتهاید. در این مقاله می‌خواهیم ببینیم که بازخرید مرخصی چیست و چگونه محاسبه میشود. اگر می‌خواهید که با قوانین خرید مرخصی به صورت کامل آشنا شوید تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.
قسمت ۱۶۶: بازخرید مرخصی و مرخصی منفی
مرخصی چیست؟
مرخصی عبارت است از حقی که برای کارگر در ترک کار برای روزهای غیرتعطیل در نظر گرفته شده است و این حق (مرخصی) از دیرباز برای کارگر و کارمند به رسمیت شناخته شده و در قانون کار جمهوری اسلامی ایران مورد تأکید قرار گرفته است. مرخصی در قانون کار چندین نوع متفاوت داریم که یکی از پرکاربردترین آنها مرخصی استحقاقی است. برای اینکه بهتر متوجه بشویم که بازخرید مرخصی چیست، باید ابتدا مرخصی استحقاقی را تعریف کنیم.
مرخصی استحقاقی چیست؟
مرخصی سالانه کارمندان یا مرخصی استحقاقی تعطیلات با حقوق اعطا شده توسط کارفرمایان به کارکنان اطلاق میشود. بسته به کارفرما ممکن است سیاست‌های متفاوت برای تعداد روز مرخصی استحقاقی کارمندان ارائه شود و کارمند مجبور به هماهنگی با کارفرما باشد. طبق ماده 64 قانون کار، مرخصی استحقاقی 26 روز است.
مانده مرخصی یعنی چه؟
منظور از مانده مرخصی زمانی است که نیروی کار فرصت نمی‌کند و یا نمی‌خواهد که از همه مرخصی استحقاقی خود استفاده کند و قصد دارد تا مدتی از آن را ذخیره کرده تا در سال بعد استفاده کند و یا وجوه مربوط به ذخیره مرخصی را دریافت نماید. با این وجود، حتی اگر کارگر یا کارمند اصلاً از مرخصی استحقاقی خود استفاده نکند، بیشتر از 9 روز مرخصی استحقاقی کارگران ذخیره نخواهد شد.
بازخرید مرخصی در قانون مدیریت خدمات کشوری
در ابتدا باید این را بدانیم که در برخی از شغل ها به دلیل شرایط سخت کار، برای جلوگیری از فرسودگی کارگران استفاده از استراحت الزامی است و کارگران نمی‌توانند مرخصی خود را ذخیره کنند. در نتیجه می توان گفت که در این شغل ها بازخرید مرخصی غیر ممکن است.
بر اساس ماده 66 قانون کار، کارگران می‌توانند مانده مرخصی خود را بازخرید کنند، البته به غیر از 9 روز از مانده مرخصی که به سال بعد انتقال پیدا می‌کند. بنابراین 17 روز از مرخصی استحقاقی را می‌توان بازخرید کرد. در شرکت‌هایی که بازخرید مرخصی در زمان اشتغال کارکنان در شرکت صورت می‌گیرد، مبلغ دریافتی توسط کارکنان به عنوان بدهی کارکنان به شرکت شناسایی میشود.
فرمول محاسبه بازخرید مرخصی سال 1403
شاید برای محاسبه بازخرید مرخصی فرمول‌های مختلفی را دیده باشید و با هر یک از این فرمول‌ها به نتایج متفاوتی در رابطه با مبلغی که بابت خرید مرخصی خودتان باید دریافت کنید می‌رسید. به صورت کلی سه فرمول برای محاسبه بازخرید مرخصی داریم:
- فرمول اول: محاسبه بر اساس مزد شغل + پایه سنوات. در این روش مقدار مزد شغل و پایه سنوات برای یک روز محاسبه میشود و ضرب در تعداد روزهایی که می‌خواهیم بازخرید کنیم میشود.
- فرمول دوم: محاسبه بر اساس کلیه دریافتی‌ها. کلیه دریافتی‌های کارگر برای یک روز محاسبه میشود و سپس ضرب در تعداد روزهای مرخصی که می‌خواهیم بازخرید کنیم می‌کنیم.
- فرمول سوم: محاسبه بر اساس مزد+پایه سنوات+مزایای شغل. در این روش ابتدا مقدار مزد شغل، پایه سنوات و مزایای شغل محاسبه میشود و سپس ضرب در تعداد روزهای مرخصی که می‌خواهیم بازخرید کنیم می‌کنیم.
بسیاری از سازمان‌ها فرمول اول و سوم را استفاده می‌کنند. پیشنهاد می‌کنیم درباره استفاده از فرمول براساس ماهیت کسب‌وکار با مشاور مالی و حسابداری مشورت کنید.
محاسبه حقوق و دستمزد پرسنل را به سپیدار بسپارید
ثبت اطلاعات و محاسبه حقوق کارکنان
تهیه دیسکت‌های قانونی بیمه و مالیات
تهیه و ارسال لیست مالیات حقوق
اتصال به سیستم ورود و خروج کارکنان
تهیه دیسکت پرداخت حقوق برای تمامی بانک‌ها
بازخرید مرخصی مشمول مالیات میشود؟
بر اساس آنچه که در ماده 91 قانون مالیات‌های مستقیم آورده شده است، حقوق تعداد روزهای مرخصی که کارکنان یک شرکت استفاده نکرده‌اند معاف از مالیات است و هیچگونه مالیاتی از آن کسر نمی‌شود. طبق بند 5 ماده 91 قانون مالیات‌های مستقیم:
“حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده معاف از مالیات است.
بازخرید مرخصی کارگر با قرارداد کار موقت یک سال و کمتر از یک سال
در قراردهای کاری یک ساله و یا کمتر از یک سال بر اساس مدت زمانی که کارگر کار کرده است، بر اساس 26 روز مرخصی سالانه بازخرید مرخصی محاسبه میشود. برای مثال اگر کارگر 4 ماه کار کرده باشد برای محاسبه بازخرید مرخصی باید مانده مرخصی را 12 روز در نظر گرفت. یا مثلا اگر قرارداد کارگر یک ساله باشد و 5 روز از مرخصی خودش را استفاده کرده باشد آنگاه 21 روز باقیمانده از مرخصی را باید مبنای بازخرید مرخصی قرار داد.
سخن پایانی
مرخصی یکی از حقوق کارگران به حساب می آید که می‌توانند از آن استفاده کنند و در صورت بلااستفاده ماندن آن می‌توانند مانده مرخصی خودشان را بازخرید کنند. قوانین بسیاری در رابطه با مرخصی در قانون کار وجود دارد که در این مقاله ما به توضیح درباره قوانین بازخرید مرخصی و نحوه محاسبه آن پرداختیم. امیدواریم که با آگاهی از این قوانین بتوانید مانع از زیان‌های احتمالی بر اثر عدم آشنایی با قوانین بشوید.