سود و زیان انباشته چیست؟

سود و زیان انباشته معیاری برای سنجش توانایی اقتصادی یک شرکت است. سود انباشته به‌معنای سود خالص یک شرکت پس از پرداخت سود سهام به سهام‌داران است. زیان انباشته نیز مبلغی از مجموعه زیان‌های شرکت در دوره‌های مالی گذشته است. در این مقاله، اهمیت حساب سود و زیان انباشته، نحوه محاسبه آن و هر چیز دیگری که باید در مورد نحوه مدیریت آن برای کسب‌وکار خود بدانید را توضیح خواهیم داد.

تعریف حساب سود و زیان انباشته

به طور کل سود و زیان یک پروژه یا شرکت پس از انجام محاسباتِ سود سهام باقی‌مانده را سود و زیان انباشته می‌گویند. سود و زیان انباشته با عنوان‌های سرمایه انباشته، سود انباشته و مازاد کسب شده نیز شناخته می‌شود که کلیه آن‌ها به یک مفهوم اشاره دارند. 

زیان انباشته چیست؟ ضررهای شرکت در گذشته

زیان انباشته، به ضررهایی گفته می‌شود که شرکت در گذشته متحمل شده است. ین زیان‌ها با حقوق صاحبان سهام تعدیل می‌شود. هم‌چنین این زیان منجر به کاهش مانده حقوق صاحبان سهام از جمله سرمایه و سرمایه پرداخت شده می‌شود.برای مثال اگر یک کسب و کار تازه راه‌اندازی شده باشد، سه سال برای شما ضرر دارد. پس از سه سال، ترازنامه زیان‌های سه سال گذشته را منعکس می‌کند و این زیان‌ها با سرمایه سهام‌داران تعدیل می‌شود.

اگر کسب و کار فعالیت بدون سودی داشته باشد، ارزش حقوق صاحبان سهام در ترازنامه شرکت کاهش می‌یابد. توجه کنید که سود به‌دست‌آمده در آینده می‌تواند زیان انباشته را معکوس کند و منجر به ارزش ویژه شود. به‌همین‌خاطر در انواع نرم افزار حسابداری شرکتی، امکان درج سود و زیان در نظر گرفته شده است.

سود انباشته چیست؟

سود انباشته به سودِ خالص باقی‌مانده پس از پرداخت سود سهام به سهام‌داران اشاره دارد. توجه داشته باشید اصطلاح سود انباشته با نام‌های درآمد توزیع نشده یا ذخیره درآمد نیز شناخته می‌شود. زمانی که سود مازادی در جریان باشد و پس از پرداخت سود سهام درصدی باقی بماند که قابل پس‌انداز کردن باشد، این مبلغ با عنوان سود مازاد عنوان می‌شود. تصمیم‌گیری برای نحوه استفاد از سود مازاد بین سهام‌داران گرفته می‌شود یا به مدیریت کسب‌وکار واگذار می‌شود.

با این‌ حال گاهی اوقات اگر انتخاب مدیریت رضایت‌بخش نباشد، ممکن است توسط سهام‌داران از طریق اکثریت آرا به چالش کشیده شود، زیرا آن‌ها مالکان واقعی شرکت هستند. اگر علاوه بر نحوه محاسبه سود و زیان انباشه سوال‌های دیگری در مورد بهای تمام شده نیز دارید، با مطالعه مقاله «بهای تمام شده چیست» کامل‌ترین اطلاعات در اختیار شما قرار خواهد گرفت.

کاربرد حساب سود و زیان انباشته چیست؟

نحوه استفاده و کاربرد حساب سود و زیان در شرکت‌های مختلف متنوع خواهد بود. برای مثال در شرکت‌های با هدف رشد بلندمدت، کلیه سود حاصله صرف هزینه فعالیت می‌شود. در ادامه به برخی کاربردهای حساب سود و زیان انباشته اشاره می‌کنیم:

• استفاده از سود انباشته به‌عنوان سود سهام و توزیع آن بین صاحبان سهام
• برای توسعه واحد تولیدی و افزایش ظرفیت‌های تولیدی
• ایجاد فرصت‌های شغلی بیشتر توسط حساب سود و زیان انباشته با تولید محصولات جدید
• استفاده از حساب سود و زیان انباشته برای خرید سهام‌های بیشتر
• پرداخت بدهی و پرداخت وام‌های دریافتی با کمک حساب سود و زیان انباشته

توجه داشته باشید حتی اگر این سود صرف هزینه خرید برنامه حسابداری شود، در دسته هزینه‌های توسعه و بهبود فرایندهای شرکت قرار می‌گیرد.

بررسی نحوه محاسبه سود انباشته در حسابداری مالی

سود انباشته سهام را می‌توان به‌صورت نقد یا سهام تقسیم کرد، بنابراین هر دو نوع توزیع می‌تواند سود انباشته را کاهش دهد. به همین دلیل است که فرمول محاسبه سود انباشته به‌صورت زیر است:

«سود انباشته= سود ابتدای دوره+ سود و زیان خالص- سود سهام نقدی- سود سهمی»

نحوه ثبت حسابداری حساب سود و زیان انباشته

ثبت سود و زیان انباشه از مهمترین ثبت های حسابداری است. برای محاسبه سود انباشته، باید بدهی‌های یک شرکت از دارایی‌های آن کم شوند تا حقوق صاحبان سهام خود را به دست‌آید. سپس اقلام خط سهام عادی را در ترازنامه خود وارد کنید و کل حقوق صاحبان سهام را بردارید و رقم خط سهام عادی را کم کنید. البته اگر فقط دو مورد موجود در سهام شما است، حقوق صاحبان به‌عنوان سهام عادی و سهم انباشته محاسبه می‌شود. توجه داشته باشید در ترازنامه معمولاً می‌توان مستقیماً میزان سود انباشته شرکت را پیدا کرد، اما اگر این‌طور نباشد بهتر است از ارقام دیگر برای محاسبه مجموع استفاده کنید.

این دو مرحله را برای محاسبه سود انباشته خود دنبال کنید:

1. بدهی‌های یک شرکت را از دارایی‌های آن کم کنید تا حقوق صاحبان سهام خود را به دست آورید.
2. اقلام خط سهام معمولی را در ترازنامه خود پیدا کنید. اگر تنها دو مورد در حقوق صاحبان سهام شما سهام عادی و سود انباشته است، کل حقوق صاحبان سهام را بگیرید و رقم خط سهام عادی را کم کنید که تفاوت سود انباشته است.

شرکت زیان‌ده

ثبت بدهکاری در سند

شرح	بدهکار	بستانکار	ردیف
هزینه‌ها	***		۱
سود و زیان سال جاری	***		۲
درآمدها		***	۳

ثبت انتقال مانده بدهکار سود و زیان جاری (زیان) به سود و زیان انباشته

ثبت مانده بدهکار سود و زیان

شرح	بدهکار	بستانکار	ردیف
سود و زیان انباشته	***		۱
سود و زیان سال جاری		***	۲

شرکت سودده

ثبت بستانکاری شرکت

شرح	بدهکار	بستانکار	ردیف
هزینه‌ها	***		۱
درآمدها		***	۲
سود و زیان سال جاری		***	۳

نحوه بستن حساب سود و زیان انباشته

بستن حساب‌ها در حسابداری به معنی پاک‌کردن کلیه حساب‌های درآمد و هزینه است. این حساب، حسابی است که فعالیت‌های سودو زیان یک سال داخل آن ذخیره شده‌اند. توجه داشته باشید که در پایان هر سال تجاری، مانده این حساب‌ها به ترازنامه منتقل می‌شود. اساساً حسابداران یک ثبت حسابداری با گرفتن مانده انباشته هر یک از حساب‌های درآمد و هزینه انجام می‌دهند، اما در جهت مخالف انجام می‌شود. اگر دفاتر سال مالی بسته شوند، دیگر امکان ثبت ورودی برای آن دوره نیست؛ در نتیجه حتما انواع صورت حساب سود و زیان را تکمیل کنید و تسویه حساب بانکی را کامل کنید.

 در صورت نیاز، هرگونه ورودی تعدیلی پایان سال را برای سود انباشته انجام دهید. ما به‌شدت پیشنهاد می‌کنیم که تمام رویه‌های حسابداری را با CPA خود مرور کنید. تمام حساب‌های درآمد و هزینه باید به عنوان سود انباشته بسته شوند.

مالیات سود و زیان انباشته چگونه محاسبه می شود؟

محاسبه مالیات بر عهده سازمان امور مالیاتی است. حال این چه سود و زیان انباشته اشخاص حقیقی بوده و یا حقوقی چندان فرقی برای این سازمان ندارد. روال کار به این شکل است که با بررسی دفاتر و صورت‌های مالی، میزان مالیات تعلق گرفته به آن مشخص می‌شود. مالیات سال جاری رابطه مستقیم با زیان سنواتی دارد. برای محاسبه زیان انباشته با تشخیص ممیز مالیاتی آن را از سود سالانه کسر و در برگ تشخیص دارایی ثبت می‌کنند.  برای ساده‌سازی فرایند محاسبه سود و زیان، نرم‌افزارهای حسابداری بهترین گزینه هستند که می‌توان به بهترین نرم افزار صندوق فروشگاهی و نرم افزار حسابداری شرکتی سپیدار اشاره کرد.

دلایل کاهش نرخ سود انباشته

• توزیع سود سهام
• زیان خالص
• ایجاد اندوخته
• ایجاد اثرات تغییرات خاص روش‌ها و اصول حسابداری
• مبالغ باقیمانده از مبادلات سهام خزانه (درصورتی‌که مقدار سهام کمتر از مقدار لازم است).

سود و زیان انباشته و سنواتی شامل چیست؟

سود و زیان جاری شامل میزان سود یا زیان حاصل فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی که فقط مختص سال مالی کنونی است. ولی سود و زیان انباشته شامل سود و زیان سال جاری، تعدیلات سنواتی، مجموع سود و زیان سال‌های قبل و همچنین تجدید ارزیابی و… است. در واقع سود و زیان جمع شده حاصل فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی سال جاری و سال‌های قبل است.

ماهیت سود و زیان انباشته

در مقایسه با درآمد کل یا درآمد خالص، سود انباشته دیدگاه بسیار کامل‌تری از سلامت مالی شرکت شما ارائه می‌دهد. آن‌ها نشان می‌دهند که چگونه شرکت شما در یک دوره زمانی طولانی پول نقد به دست آورده، ذخیره کرده و سرمایه‌گذاری کرده است، در حالی که درآمد و درآمد اغلب در نوسان است و بینش زیادی ارائه نمی‌دهد.

ازاین‌رو، سود انباشته برای گسترش و رشد یک کسب‌وکار، سرمایه‌گذاری مداوم در محصولات و خدمات جدید و ماندن در صدر رقابت ضروری است. سرمایه‌گذاران و ذی‌نفعان همچنین هنگام بررسی گزارش‌های حسابداری شما به سود انباشته کسب‌وکار علاقه خاصی نشان می‌دهند تا اعتبار مالی شما را ارزیابی کنند.

نکات حساب سود و زیان انباشته

در این قسمت به برخی از مهم‌ترین سئوالات در مورد سود و زیان انباشته پاسخ دادیم:

چه زمانی باید سود انباشته به‌روز شود؟

بهتر است سود انباشته خود را در پایان هر دوره حسابداری به‌روز کنید تا ببینید درآمد سال‌به‌سال چگونه بوده است. دوره حسابداری می‌تواند با بازه زمانی یک ماه، سه ماه، نیم‌سال یا یک سال مطابقت داشته است، بسته به اینکه هرچند وقت یکبار می‌خواهید بینشی از درآمد انباشته خود کسب کنید.

تفاوت بین سود انباشته و درآمد چیست؟

هم درآمد و هم سود انباشته معیارهای مهمی در ارزیابی سلامت مالی یک کسب‌وکار هستند، با این حال، آنها بر جنبه‌های مختلف تصویر مالی تمرکز دارند. درآمد در بالای صورت سود و زیان درج می‌شود و کل درآمد کسب شده توسط یک کسب‌وکار، قبل از کسر هرگونه هزینه‌های تجاری و هزینه‌های سربار است.

در حالی که سود انباشته بخشی از ترازنامه است و نشان‌دهنده بخشی از سود یک تجارت است که برای استفاده در آینده نگهداری می‌شود اعم از تأمین مالی یا گسترش عملیات تجاری، سرمایه‌گذاری در یک محصول جدید و غیره.

آیا سود انباشته در حقوق صاحبان سهام است؟

بله سود انباشته بخشی از حقوق صاحبان سهام است.

سود و زیان انباشته؛ نشان دهنده میزان درآمد یا ضرر یک شرکت

سود و زیان انباشته که معیاری مهم برای سنجش توانایی یک شرکت است، طی سال‌های مالی محاسبه می‌شود. مالیات این سود و زیان نیز توسط اداره مالیات مشخص می‌شود و مجمومعه موظف به پرداخت آن است. توصیه می‌شود برای داشتن یک حساب شفاف از میزان درآمد خالص شرکت‌ها، سود حاصله را بین سهام‌داران توزیع کنید. سود انباشته در واقع از سود واحد تولیدی بوده و مدیران تصمیم می‌گیرند که آن را بین اعضا سهام‌دار تقسیم نکنند و برای یک سرمایه‌گذاری مجدد کنار بگذارند و موجب توسعه شرکت شوند.

محاسبه سود و زیان انباشه با نرم افزار حسابداری سپیدار

برای داشتن یک حساب شفاف از میزان درآمد خالص شرکت‌ها، باید سود حاصله را بین سهام‌داران توزیع کرد. سود انباشته در واقع از سود واحد تولیدی بوده و مدیران تصمیم می‌گیرند که آن را بین اعضا سهام‌دار تقسیم نکنند و برای یک سرمایه‌گذاری مجدد کنار بگذارند و موجب توسعه شرکت شوند.

سئوالات متداول

• نحوه محاسبه سود انباشته به چه شکلی است؟

سود انباشته سهام را می‌توان به‌صورت نقد یا سهام تقسیم کرد، بنابراین هر دو نوع توزیع می‌تواند سود انباشته را کاهش دهد. در ادامه مقاله در مورد فرمول این محاسبه مطالبی گفته شده است.

• زیان انباشته چیست؟

زیان انباشته زیان‌هایی است که کسب‌وکار درگذشته متحمل شده است. این زیان‌ها با حقوق صاحبان سهام تعدیل می‌شود. این زیان منجر به کاهش مانده حقوق صاحبان سهام از جمله سرمایه و سرمایه پرداخت شده می‌شود.

• مالیات سود و زیان انباشته چگونه محاسبه می‌شود؟

محاسبه مالیات بر عهده سازمان امور مالیاتی است. حال این چه سود و زیان انباشته اشخاص حقیقی بوده و یا حقوقی چندان فرقی برای این سازمان ندارد. روال کار به این شکل است که با بررسی دفاتر و صورت‌های مالی، میزان مالیات تعلق گرفته به آن مشخص می‌شود.