امروزه در همه کشورها قوانینی برای پرداخت مالیات وجود دارد که شرکت‌ها، سازمان‌ها و مردم ملزم به اجرای آن‌ها هستند. این قوانین همواره ثابت نیستند و ممکن است تغییراتی در آن‌ها به وجود بیاید که آگاهی از این قوانین و تغییرات آن‌ها برای هر کسی که به نحوی با پرداخت و دریافت مالیات سر و کار دارد ضروری است. یکی از این قوانین مالیاتی قانون مالیات بر حق تمبر است که در این مقاله از سری مقالات آموزش مالیات قصد داریم در مورد این قانون و میزان و نحوه اجرای آن صحبت کنیم.
مالیات حق تمبر چیست؟
تمبر وسیله‌ای است که برای اعتبار بخشیدن و به رسمیت شناختن بر روی اسناد و اوراق بهادار چسبانده میشود. مالیات حق تمبر یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است و کسانی که متقاضی دریافت بعضی اسناد، اوراق و مدارک هستند موظفند این مالیات را به وسیله الصاق و ابطال تمبر بر روی اسناد پرداخت کنند. عدم پرداخت مالیات حق تمبر منجر به جریمه میشود.تمبر وسیله‌ای است که برای اعتبار بخشیدن و به رسمیت شناختن بر روی اسناد و اوراق بهادار چسبانده میشود. مالیات حق تمبر یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است و کسانی که متقاضی دریافت بعضی اسناد، اوراق و مدارک هستند موظفند این مالیات را به وسیله الصاق و ابطال تمبر بر روی اسناد پرداخت کنند. عدم پرداخت مالیات حق تمبر منجر به جریمه میشود.
در قانون مالیاتهای مستقیم، از ماده 44 تا ماده 51 به موضوع مالیات بر حق تمبر اختصاص یافته‌است و هر ماده میزان مالیات تعدادی از انواع اسناد و مدارک را مشخص می‌کند.
حق تمبر چک بانکی چقدر است؟
طبق ماده 44 و 45 قانون مالیاتهای مستقیم، به ازای هر برگ چک بانکی مبلغ 200 ریال بابت حق تمبر از بانک دریافت میشود. برای اسنادی مانند سفته نیز مبلغ نیم در هزار دریافت میشود. همچنین حق تمبر برای مبالغ کمتر از 1000 ریال معادل حق تمبر مبلغ 1000 ریال دریافت میشود.
محاسبه‌های مالیات را به سپیدار بسپارید
محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
ارسال صورت‌حساب به سامانه مؤدیان
فایل خرید و فروش فصلی
دیسکت بیمه و مالیات
تحریر دفاتر قانونی
اسناد، مدارک و اوراق مشمول مالیات حق تمبر
در ماده 46 اسناد و مدارکی که مشمول مالیات حق تمبر میشود به‌طور کامل ذکر شده‌اند. طبق این ماده همه اسناد تجاری قابل انتقال که در ایران صادر، معامله و یا استفاده شده‌اند (به استثنای چک و سفته و سهام شرکتهای تجاری)، بارنامه دریایی و هوایی و اوراق بیمه مال‌التجاره مبلغ 5000 ریال و بارنامه زمینی مبلغ 1000 ریال مالیات حق تمبر تعلق می‌گیرد. ماده 46 تبصره‌ای نیز دارد که به شرح زیر است:
- برای کارت معافیت هریک از مشمولان که به هر طریقی از انجام دادن خدمت وظیفه معاف می‌شوند، بابت صدور کارت معافیت مبلغ 10.000 ریال به عنوان حق تمبر دریافت میشود.
- برای هرگونه گواهینامه رانندگی بین‌المللی مبلغ 50.000 ریال حق تمبر دریافت میشود.
- برای هر پلاک ترانزیت انواع خودرو و همچنین از شمارهگذاری هر وسیله نقلیهای که به صورت موقت وارد کشور میشود، مبلغ 200.000 ریال حق تمبر دریافت میشود.
- برای گواهینامه رانندگی انواع خودرو به ازای هر سال مدت اعتبار مبلغ 1000 ریال به حق تمبر دریافت میشود.
- برای کارنامه و گواهینامه دانش‌آموزان در همه مقاطع تحصیلی مبلغ 1000 ریال حق تمبر دریافت میشود.
- برای دانشنامه و و گواهی دانشنامه کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترا و بالاتر مبلغ 10.000 ریال حق تمبر دریافت میشود.
- برای گواهی ارزش تحصیلی دوره‌های ابتدایی، راهنمایی و متوسطه خارجی مبلغ 20.000 ریال حق تمبر دریافت میشود.
- برای گواهی ارزش تحصیلی دوره‌های فنی و حرفه‌ای و دانشگاهی خارجی مبلغ 50.000 ریال حق تمبر دریافت میشود.
- برای پروانه مامایی یا مدرک تحصیلی دوره کاردانی و دندانپزشکی تجربی مبلغ 20.000 ریال حق تمبر دریافت میشود.
- برای پروانه مشاغل پزشکی، دندانپزشکی، پیراپزشکی، دامپزشکی و داروسازی مبلغ 100.000 ریال حق تمبر دریافت میشود.
- برای جواز تاسیس واحدهای تولیدی و معدنی، کارت بازرگانی، پروانه وکالت و کارشناسی و پروانه‌های کسب‌وکار دیگر مبلغ 100.000 ریال و برای تجدید این جوازها مجدداً مبلغ 50.000 ریال دریافت میشود.
در ماده 47 نیز اسناد و مدارک بانکی مشمول حق تمبر مشخص شده‌اند. طبق این ماده همه قراردادهایی که بین بانک و مشتریان منعقد می‌شوند 10.000 ریال مالیات حق تمبر دارند، البته در صورتی که در دفاتر اسناد رسمی به ثبت نرسیده باشند. این قراردادها به شرح زیرند:
- برگ قبول شرایط عمومی حساب جاری
- قرارداد هر نوع وام یا اعطای تسهیلات، اوراق و فرم‌های تعهدآوری
- قراردادهای انواع سپرده‌های سرمایه‌گذاری
- وکالت‌نامه‌های بانکی
- قراردادهای دیگر منعقد شده بین بانک‌ها و مشتریان به منظور به عهده گرفتن تعهدات و مسئولیت‌ها
- ضمانت‌نامه‌های صادره از طرف بانک‌ها
- تقاضای صدور ضمانت‌نامه در صورت قبول تقاضا از طرف بانک و صدور ضمانت‌نامه
- تقاضای گشایش اعتبار اسنادی برای داخل ایران یا برای کشورهای خارجی در صورت قبول تقاضا از طرف بانک و گشایش یافتن اعتبار اسنادی
مالیات حق تمبر پس از ثبت شرکت؛ مالیات حق تمبر افزایش سرمایه چقدر است؟
در ماده 48 قانون مالیاتهای مستقیم آمده است که سهام همه شرکتهای ایرانی به استثنای شرکتهای تعاونی براساس ارزش سهام مشمول مبلغ نیم در هزار حق تمبر می‌شوند. این مالیات باید ظرف دو ماه از تاریخ ثبت رسمی شرکت پرداخت شود.
محاسبه‌های مالیات را به سپیدار بسپارید
محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
ارسال صورت‌حساب به سامانه مؤدیان
فایل خرید و فروش فصلی
دیسکت بیمه و مالیات
تحریر دفاتر قانونی
در همین ماده در مورد مالیات حق تمبر برای افزایش سرمایه شرکت‌ها نیز گفته شده که این مالیات باید به مبلغ نیم در هزار از تاریخ ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت‌ها از طریق ابطال تمبر پرداخت شود. در صورت افزایش سرمایه شرکتهایی که قبلاً سرمایه خود را کاهش دادهاند تا میزانی که قبلاً حق تمبر آن پرداخت شدهاست، نیازی به پرداخت مجدد حق تمبر نیست.
حق تمبر اسناد صادرشده در خارج از کشور
طبق ماده 49 قانون مالیاتهای مستقیم اگر اسناد و اوراق ذکرشده در ماده‌های قبلی در ایران صادر شده باشند حق تمبرشان توسط صادرکنندگان بر اساس همان ماده‌ها پرداخت میشود؛ ولی در صورتی که صدور اسناد در خارج از کشور باشد اولین شخصی که اسناد را متصرف میشود پیش از هر امضایی موظف است طبق قانون حقوق مقرر را پرداخت کند. درواقع همه اشخاص یا مؤسساتی که در ایران اسناد مذکور را معامله، دریافت یا تأدیه می‌کنند مشمول پرداخت حقوق مقرر خواهندبود.
معافیت‌های حق تمبر
در قانون مالیاتهای مستقیم مواردی وجود دارند که از معاف از مالیات هستند:
- شرکتهایی که در بورس فعالیت می‌کنند اگر سرمایه خود را از مطالبات سهام‌داران یا آورده نقدی بیشتر کنند از پرداخت مالیات حق تمبر معاف هستند.
- شرکتهای فعال در مناطق آزاد تجاری به مدت پانزده سال از تاریخ صدور مجوز از پرداخت مالیات حق تمبر معاف هستند.
- تأسیس شرکت جدید یا افزایش سرمایه شرکت موجود تا سقف مجموع سرمایه‌های ثبت‌شده شرکتهای ادغام یا ترکیب شده مشمول معافیت مالیات حق تمبر میشود.
چه نهادی اوراق مشمول حق تمبر را چاپ می‌کند؟
وزارت امور اقتصاد و دارایی مجوز چاپ اوراقی مانند سفته، برات، بارنامه و اوراق دیگر مشمول حق تمبر را دارد. این نهاد موظف است این اوراق را در اختیار متقاضیان قرار دهد و در مواردی که مقتضی بداند، به جای الصاق و ابطال تمبر حق تمبر را در قبال صدور قبض مالیات دریافت کند.
جریمه حق تمبر
طبق ماده 51 قانون مالیاتهای مستقیم، جریمه پرداخت نکردن حق تمبر دو برابر وجه حق تمبر است. درواقع متخلف باید علاوه بر اصل حق تمبر، دوبرابر آن را به‌عنوان جریمه پرداخت کند.
همان‌گونه که در ابتدای مقاله بیان کردیم اطلاع از قوانین مالیاتی بسیار مهم است و عدم آگاهی از این قوانین می‌تواند به ضرر اشخاص و شرکت‌ها باشد. بسیاری از تخلفات مالیاتی نیز ناشی از عدم آگاهی از قوانین و تغییرات آن‌هاست و تسلط بر این قوانین می‌تواند دقت و سرعت انجام اقدامات قانونی مربوط به محاسبه و پرداخت مالیات را افزایش دهد.
از آن‌جا که به اوراق و اسناد بااهمیت که جنبه حقوقی دارند باید توسط الصاق و ابطال تمبر رسمیت داده‌شود، در صورتی که اوراق و اسناد حقوقی بدون مالیات حق تمبر باشند ارزش قانونی ندارند و استفاده از این مدارک ممنوع است و جرم محسوب میشود. به همین منظور ما در این مقاله تلاش کردیم قوانین مربوط به مالیات حق تمبر را شرح دهیم و میزان و نحوه اجرای این قوانین را بیان کنیم تا تمامی مؤدیان بتوانند به راحتی میزان مالیات حق تمبر خود را محاسبه و پرداخت کنند.
سپیدار سیستم؛ ارائه‌کننده پیشرفته‌ترین نرم‌افزارهای حسابداری شرکتی و فروشگاهی در ایران
پیشنهاد ما این است که برای مدیریت هزینه‌های مالی خود با استفاده از نرم افزار حسابداری شرکتی و فروشگاهی سپیدار سیستم، دقت و صحت انجام امور مالی کسب و کارتان را دوبرابر کنید. برای دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره تلفن ۰۲۱۸۱۰۲۲۰۰۰ تماس بگیرید. همکاران ما آماده پاسخگویی به سؤال‌های شما خواهند بود.
سوالات متداول
- مالیات حق تمبر چیست؟
مالیات حق تمبر یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است و کسانی که متقاضی دریافت بعضی اسناد، اوراق و مدارک هستند موظفند این مالیات را به وسیله الصاق و ابطال تمبر بر روی اسناد پرداخت کنند.
- آیا برای گواهینامه راهنمایی و رانندگی باید حق تمبر پرداخت کرد؟
برای گواهینامه رانندگی انواع خودرو به ازای هر سال مدت اعتبار مبلغ 1000 ریال به حق تمبر دریافت میشود.
- آیا برای ترانزیت انواع خودرو، باید حق تمبر پرداخت کرد؟
برای هر پلاک ترانزیت انواع خودرو و همچنین از شمارهگذاری هر وسیله نقلیهای که به صورت موقت وارد کشور میشود، مبلغ 200.000 ریال حق تمبر دریافت میشود.
- آیا شرکتهایی که سرمایه خود را افزایش میدهند باید مالیات حق تمبر پرداخت کنند؟
در صورت افزایش سرمایه شرکتهایی که قبلاً سرمایه خود را کاهش دادهاند تا میزانی که قبلاً حق تمبر آن پرداخت شدهاست، نیازی به پرداخت مجدد حق تمبر نیست.
- جریمه پرداخت نکردن حق تمبر چقدر است؟
در صورت پرداخت نکردن حق تمبر باید علاوع بر وجه اصلی حق تمبر، دوبرابر وجه اصلی را به‌عنوان جریمه پرداخت کنید.