دادرسی مالیاتی چیست و توسط چه کسی انجام می شود؟

باگذشت سال ها، در کنار تغییرات بزرگ و کوچکی که در کسب و کارها اتفاق افتاده، دغدغه های صاحبین کسب و کارها نیز دچار تغییرات فراوانی شده. تا چند دهه پیش صاحبین کسب و کار دغدغه های امروزی را نداشتند و تمام تمرکزشان بر رساندن خدمات و محصولات خود به دست مشتریان بود. اما امروز دغدغه های جدیدی به وجود آمده است.

در واقع این روزها راه اندازی و مدیریت کسب و کار دشواری های بیشتری دارد، اما در مقابل خدماتی نیز برای رفع همین دشواری به وجود آمده است. خدماتی که در صورت استفاده از آن ها ورق بر می‌گردد. در واقع امروز عصر عصر تخصص است و برای هر مشکلی می توانید از خدمات متخصصین آن حوزه بهره ببرید تا تهدیدها را تبدیل به فرصت کنید. ارسال اظهارنامه مالیاتی، مشکلات مربوط به آن و دادرسی مالیاتی تنها گوشه ای از دغدغه های یک کسب و کار امروزی در مواجهه با مالیات شرکت‌ها هستند، اما نباید از اهمیت آن ها غافل شد.

قسمت ۱۶۰: قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده-بخش چهارم(معافیت‎‌های مالیاتی)

اظهارنامه مالیاتی، از مهمترین دغدغه های صاحبین کسب و کارهای امروزی

طبق قانون همه شخصیت های حقیقی که در ایران مشغول به کار هستند، همه شخصیت های حقوقی مشغول به کار در ایران، تمام اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از کشور مشغول به کارند، همه اشخاص حقیقی و حقوقی که در خارج از کشور اقامت دارند و از داخل کشور درآمد کسب می کنند و همه اتباع ایرانی که در ایران درآمد دارند باید نسبت به ارسال اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی اقدام کنند. البته افرادی که معاف از مالیات هستند در میان این افراد استثنا محسوب می شوند.

اکنون اظهارنامه مالیاتی به یکی از مهمترین دغدغه های صاحبین کسب و کارها تبدیل شده، چرا که در قانون تنبیه و جریمه برای کسانی که از ارسال اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات صرفه نظر کنند در نظر گرفته شده است. از طرف دیگر پرداخت هزینه های زیاد جهت مالیات برای بسیاری از کسب و کارها آزاردهنده است و می تواند مشکلات زیادی به بدنه آن ها وارد کند. ایجاست که فرار مالیاتی به عنوان یک راه حل غلط به ذهن صاحبین کسب و کار خطور می کند.

در این شرایط استفاده از خدمات مشاوره مالیاتی می تواند کمک زیادی به این کسب و کارها کند. خدمات مشاوره مالیاتی به طور کلی به دو دسته پیشتیبانی مالیاتی و دادرسی مالیاتی تقسیم می شود.

دادرسی مالیاتی چیست؟ پشتیبانی مالیاتی چیست؟

پشتیبانی مالیاتی و دادرسی مالیاتی هر دو از خدماتی هستند که توسط مشاورین مالیاتی ارائه می شوند. پشتیبانی مالیاتی مجموعه ای از خدمات مشاوره در زمینه امور مالیات است که به شرکت ها و موسسات ارائه می شود تا از قوانین مالیاتی و صدماتی که ناآگاهی از آنان می تواند به کسب و کار وارد کند در امان باشند. در زمینه پشتیبانی مالیاتی، مشاوران مالی کمک می کنند که کسب و کارها کمترین میزان از هزینه های مالیاتی را پرداخت کنند. البته کاهش هزینه های مالیاتی در چهارچوب قانون انجام می گیرد.

اما بحث دادرسی مالیاتی به بعد از ارسال اظهارنامه مالیاتی ارتباط دارد. در سال های اخیر که سیستم خود اظهاری برای پرداخت مالیات مودیان مالیاتی به کار گرفته شده، صاحبین کسب و کار خودشان باید براساس محاسبات انجام شده، میزان مالیات پرداختی خود را اظهار کنند. در بسیاری از موارد مالیات مشخص شده توسط کارشناسان امور مالیاتی رد می شود و مبلغ مالیات دیگری به جای آن تعیین می شود.

ممکن است مبلغ مالیات جایگزین بسیار زیاد باشد و هزینه های زیادی به صاحبین کسب و کار وارد نماید. در این شرایط صاحبین کسب و باید از اظهارنامه ای که ارسال کرده اند دفاع کنند تا مجبور به پرداخت هزینه های اضافی نباشند. بعد از اینکه برگ تشخیص مالیات به مودی ابلاغ شد، با اعتراض به آن فرآیند دادرسی مالیاتی شروع می شود.

مهلت اعتراض نیز تا 30 روز پس از ابلاغ به مودی مالیاتی است.

دادرسی مالیاتی توسط چه کسی انجام می شود؟

دادرسی مالیاتی فرآیندی است که امکان رسیدگی به آن توسط خود شخص حقیقی/حقوقی یا از طریق مشاوران (وکلای) مالیاتی امکان پذیر است. در پشتیبانی مالیاتی مشاوران مالیاتی تنها به ارائه مشاوره در این زمینه می پردازند، اما در زمینه دادرسی مالیاتی مشاوران باید با تسلط بر امور مالی و مسائل حقوقی سعی کنند که میزان مالیات مشخص شده را تا حد امکان کاهش دهند.

مشاور مالیاتی که فرآیند دادرسی مالیاتی را پیگیری می کند باید در زمینه پیگیری پرونده های مالیاتی تجربه زیادی داشته باشد تا بتواند به خوبی از پس این امر برآید. همچنین لازم است این افراد بر قوانین و بخش نامه های جدید آگاه باشند و از آیین نامه مالیاتی و استانداردهای سازمان حسابرسی آگاهی کافی داشته باشند.

وکلای مالیاتی از نظر قانون به درجه وکالت نیازی ندارند و می توانند با دریافت وکالت نامه به امور دادرسی مالیاتی رسیدگی کنند.

با توجه به اینکه متخصصین مشاوره مالیاتی تجربه زیادی در این زمینه دارند و به چم و خم این مسیر تسلط دارند، پیشنهاد ما برای پیروزی در مراحل دادرسی مالیاتی استفاده از خدمات این مشاورین است.

چرخه دادرسی مالیاتی شامل چه مراحلی است؟

اگر بخواهیم بهترین تعریف را از دادرسی مالیاتی ارائه دهیم باید به این اشاره کنیم که به مجموعه اموری که مودی مالیاتی برای حل اختلاف مالیاتی خود با اداره مالیات انجام می دهد دادرسی مالیاتی می گویند.

چرخه دادرسی روندی است که برای قانونمند کردن دادرسی مالیاتی تعیین شده. پرونده مودی از مراحل مختلف این روند می گذرد. در این روند ممکن است مشکل پرونده مودی حل شود یا ممکن است تا پایان این مراحل ارجاع شود.

این چرخه شامل مراحل زیر می شود:

1. رئیس اداره امور مالیاتی مربوطه
2. هیات حل اختلاف مالیاتی
3. شورای عالی مالیاتی
4. هیات سه نفره وزارت اقتصاد و دارایی
5. دیوان عدالت اداری

طبق ماده ۱۷۰ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مرجع رسیدگی به هر گونه اختلاف که در تشخیص مالیات‌های موضوع این قانون بین اداره امور مالیاتی و مؤدی ایجاد شود هیأت حل اختلاف مالیاتی می باشد مگر مواردی که به موجب مقررات سایر مواد این قانون مرجع دیگری تعیین شده باشد.

قانون مالیات‌های مستقیم مراجعی را برای رسیدگی به شکایات مؤدیان و حل اختلافات مالیاتی پیش بینی کرده است که در ادامه به معرفی مراجع مذکور می پردازیم:

1. اداره امور مالیاتی

طبق ماده ۲۳۸ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم در مواردی که برگ تشخیص مالیات صادر و به مؤدی ابلاغ می شود چنانچه وی نسبت به آن معترض باشد می تواند ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ شخصأ یا به وسیله وکیل خود به اداره امور مالیاتی مراجعه نماید و با ارائه‌ دلایل و اسناد و مدارک کتبأ تقاضای رسیدگی مجدد نماید.

در واقع پس از ابلاغ برگ تشخیص مؤدی ممکن است دو نوع عکس العمل در مقابل آن داشته باشد که به شرح ذیل است:

• قبولی خود را ظرف ۳۰ روز نسبت به آن کتبأ اعلام کند و مالیات مورد مطالبه را به مأخذ برگ تشخیص پرداخت یا ترتیب پرداخت آن را بدهد که در این صورت پرونده امر از لحاظ میزان درآمد مشمول مالیات مختومه می گردد.
• به برگ تشخیص صادره اعتراض نماید در این صورت مؤدی مخیر است ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ کتبأ به برگ تشخیص اعتراض و مستقیمأ به هیأت حل اختلاف رجوع نماید یا اینکه براساس ماده ۲۳۸ به اداره امور مالیاتی و مسئول مربوط مراجعه نماید که در این حالت سه فرض متصور است.
• فرض اول: مسئول مربوط دلایل و اسناد و مدارک ابراز شده را برای برای مندرجات برگ تشخیص کافی بداند. در این فرض موضوع به نفع مؤدی و با رد برگ تشخیص فیصله می یابد.
• فرض دوم: مسئول مربوط ادعای مؤدی را غیر وارد تشخیص دهد که در این صورت مکلف است مراتب را مستدلآ در پشت برگ تشخیص منعکس و پرونده را برای رسیدگی به هیأت حل اختلاف ارجاع نماید.
• فرض سوم: توافق بین مؤدی و اداره دارایی است یعنی قانون گذار اجازه جرح و تعدیل در میزان مالیات مورد تشخیص را به مقام مسئول اعطا کرده تا در صورت حصول توافق مستندأ به ماده ۲۳۹ پرونده امر از لحاظ میزان درآمد مشمول مالیات مختومه تلقی گردد.

چطور باید به برگ تشخیص مالیات اعتراض کنیم؟

لازم به ذکر است که اعتراض به برگ تشخیص مالیات در همه موارد به رقم مالیات تعیین شده برای مودی مربوط نیست و در برخی موارد به نحوه پرداخت رقم مالیات ربط دارد.

مودی در صورتی که اعتراضی به برگ تشخیص مالیات داشته باشد می تواند وکیلی برای انجام چرخه دادرسی مالیاتی انتخاب کند. مودی یا وکیل تام الاختیار از جانب مودی باید فرم های ویژه اعتراض را تکمیل کرده و دفاتر و اسناد را نیز به صورت کتبی ارائه کنند و برای بررسی مجدد و بازنگری درخواست دهند.

این فرم که توسط مودی یا نماینده رسمی او تدوین می شود باید به سازمان امور مالیاتی ارائه و در قبال آن رسید دریافت شود.

سخن آخر

در نهایت پیشنهاد می کنیم در صورتی که درگیر مسائل مالیاتی در کسب و کار خود هستید حتما از خدمات مشاوره مالیاتی بهره ببرید. فراموش نکنید که مشاوران مالیاتی تنها در زمینه دادرسی مالیاتی خدمات ارائه نمی دهند، بلکه مشاوره های آن ها در بخش پشتیبانی مالیاتی می تواند هزینه های مالیاتی اضافی را تا حد زیادی کاهش داده و باعث رشد چشمگیر یک کسب و کار شود. در روزگاری که انجام هر کاری نیازمند تخصص است، قطعا استفاده از خدمات متخصصین بهترین و هوشمندانه ترین راه حل ممکن محسوب می شود.