پرداخت مساعده حقوق یک راه‌حل مناسب برای مشکلات مالی وکنترل هزینه‌های کارمندان است. حال اگر اتفاق غیرمنتظره‌ای رخ دهد، راه‌‌حل‌های مختلفی برای مدیریت بحران وجود دارد. یکی از این راه‌ها برای کارمندان، مساعده حقوق است که به عنوان یک کمک مالی برای حمایت از آن‌ها در مواجهه با چالش‌های زندگی در نظر گرفته شده است. در این مقاله به بررسی تعریف، شرایط و مزایای مساعده برای کارمندان و کارفرمایان خواهیم پرداخت.
مساعده یعنی چه؟
در فرهنگ لغت مساعده به معنای کمک است. در اصطلاح حقوقی، مساعده حقوق بخشی از حقوق و دستمزد کارکنان سازمان است که طبق درخواست کارکنان قبل از موعد پرداخت حقوق، به آن‌ها پرداخت می‌شود. به طور معمول کارمندان در شرایط خاص مانند بیماری، خرید مسکن، تامین هزینه‌های ضروری زندگی و غیره از کارفرمایان تقاضای مساعدت می‌نمایند. این کار نه تنها به کاهش اضطراب کارمندان کمک می‌کند، بلکه وفاداری، کارایی و رضایت شغلی آنان را نیز افزایش می‌دهد.
مساعده در قانون کار
در قانون کار پرداخت مساعده به کارمندان مطرح شده اما اجباری برای آن وجود ندارد. در واقع این توافقی بین کارمند و کارفرما است و پرداخت آن بخشی از حقوق کارمند محسوب می‌شود. کارفرمایان با توجه به شرایط مالی پرسنل و شرایط مالی کسب و کار اقدام به پرداخت مساعده می‌نمایند. از همین رو کارمندان نباید کارفرمایان را تحت فشار قرار دهند و درک متقابل از شرایط مالی یکدیگر راهی برای جلوگیری از بروز مشکلات است.
لازم به ذکر است کارمندان باید درخواست مساعده خود را حداقل یک هفته زودتر به کارفرمایان اعلام کنند تا زمان کافی برای بررسی آن وجود داشته باشد.
مبلغ مساعده به کارکنان
به علت نبودن یک قانون مشخص در خصوص مبلغ مساعده در سازمان‌ها، روش‌های متعددی برای محاسبه آن وجود دارد اما معمولا مبلغ آن ۳۰ الی ۵۰ درصد از حقوق ماهیانه فرد است و نمی‌تواند بیشتر از حقوق دریافتی فرد یا مجموع مطالبات او باشد.
نحوه محاسبه مبلغ مساعده
محاسبه مساعده حقوق، معمولا بر طبق قوانین و سیاست‌های اختصاصی سازمان تعیین می‌شود و هیچ قانون مشخصی برای آن تنظیم نشده است. ممکن است بعضی سازمان‌ها مبلغ ثابتی را به عنوان سقف پرداخت مساعده در نظر بگیرند و برخی دیگر درصدی از حقوق خالص را پرداخت کنند.
شرایط درخواست مساعده حقوق
شرایط پرداخت مساعده براساس قانون کار و آیین‌نامه‌های داخلی سازمان‌ها مشخص می‌شود. کارفرمایان با توجه به شرایط مالی کارکنان و البته شرایط کسب و کار به آن‌ها مساعده می‌دهند تا امکان پرداخت هزینه‌های زندگی را داشته باشند.
اما به صورت کلی شرایط دریافت مساعده حقوق شامل موارد زیر است:
- نحوه درخواست: کارمند باید درخواست خود را به صورت کتبی به سازمان ارائه دهد.
- میزان مبلغ درخواستی: کارمندان بین 30 تا 50 درصد از حقوق خود را می‌توانند به عنوان مساعده دریافت کنند.
- سابقه کار: کارمند متقاضی باید حداقل یک ماه سابقه کار در سازمان را داشته باشد.
- زمان ثبت درخواست مساعده: مهلت ثبت درخواست از 10 تا 20 هر ماه است.
- سقف بدهی: درصورتی که کارمند وام یا تسهیلات دیگری دریافت کرده باشد، ممکن است به دلیل عدم کفایت حقوق باقی‌مانده، درخواست او پذیرفته نشود.
- تضمین بازپرداخت: نیرویی که درخواست مساعده می‌دهد باید یک عامل تضمین‌کننده داشته باشد که اگر پس از درخواست سازمان را ترک کرد، کارفرما ضرر نکند.
مزایای پرداخت مساعده برای کارفرمایان
پرداخت مساعده برای کارفرما مزایای مهمی می‌تواند به همراه داشته باشد. در ادامه به تعدادی از این موارد اشاره خواهیم کرد:
- رضایت شغلی: پرداخت مساعده به کارمندان باعث افزایش رضایت شغلی آنان می‌شود.
- بهرهوری: با برطرف شدن نیاز مالی کارمند، کارایی و بهرهوری شخص افزایش خواهد یافت.
- اعتماد: توجه به نیازهای مالی کارمند باعث بهبود ارتباطات و اعتماد بیشتر بین کارفرمایان و کارکنان می‌شود .
- مالی: در واحدهای اقتصادی بزرگ، پرداخت بخشی از حقوق کارکنان به عنوان مساعده در اواسط ماه باعث کاهش تعداد تراکنش‌های شرکت در پایان ماه می‌شود.
- تصویر مثبت: این اقدام می‌تواند به اعتبار شرکت و تصویر آن به عنوان کارفرمای حمایتگر کمک کند.
تفاوت علی الحساب با مساعده
حقوق علی‌الحساب و مساعده هر دو جز پرداخت‌های مالی به کارمندان یک سازمان هستند که ممکن است با یکدیگر اشتباه گرفته شوند. علی‌الحساب به مبلغی گفته می‌شود که در ازای انجام بخشی از کار به فرد پرداخته می‌شود اما مساعده بخشی از حقوق است که قبل از پرداخت حقوق توسط کارمند درخواست شده و شامل تمام حقوق نیست.
تفاوت مساعده و پیش پرداخت
در رابطه با تفاوت‌های این دو پرداختی باید گفت پیش پرداخت مبلغی است که قبل از گرفتن کالا یا انجام خدمات با نظر کارفرما به کارمند پرداخت می‌شود اما مساعده در صورتی پرداخت می‌شود که کار فرد انجام شده باشد.
فرم رسمی ثبت مساعده حقوق
درخواست مساعده بایستی به صورت کتبی از سوی پرسنل به واحد مربوطه ارائه شود. فرم مساعده حقوق دارای چندین بخش نیست که بخش مربوط به درخواست کننده متقاضی باید توسط کارمندان به صورت کامل تکمیل شود. این موارد شامل تاریخ درخواست، مبلغ به عدد و حروف، اطلاعات فرد درخواست‌کننده و دلیل درخواست و در نهایت امضای متقاضی می باشد.
متن درخواست مساعده حقوق
در بعضی سازمان‌ها ممکن است فرم درخواست مساعده به صورت آماده وجود نداشته باشد؛ در این شرایط لازم است اصول و قوانین رسمی اداری را رعایت نمایید تا به درخواست شما رسیدگی شود. توجه داشته باشید در این متن لازم است جزئیات درخواست، دلیل نیاز به مساعده و مبلغ به صورت واضح و شفاف بیان شوند.
ثبت مساعده حقوق در سپیدار
در قسمت‌های قبلی مقاله به بررسی مبلغ و شرایط مساعده پرداخته شد. حال برای ثبت مساعده حقوق در سپیدار می‌توان از محصول سیستم حقوق و دستمزد استفاده کرد. تمامی اطلاعات لازم در رابطه با ثبت اطلاعات روزانه و ماهانه کارکنان و آموزش این سیستم در مقاله دیگری به طور جداگانه آورده شده است.
آیین‌نامه پرداخت مساعده حقوق
طبق آیین‌نامه پرداخت مساعده حقوق، این مبلغ نباید از دریافتی کارکنان بالاتر باشد. همچنین طبق قانون، بازپرداخت آن از حقوق ماه جاری کارمندان کسر می‌شود و قابل انتقال به ماه آینده نیست. لازم به ذکر است در صورت تائید مدیریت و در موارد خاص این امکان وجود دارد.
قانون پرداخت مساعده به کارکنان
قانون اجازه پرداخت دو ماه حقوق کارمندان دولتی به عنوان مساعده مصوب اول آذر ماه ۱۳۲۱
ماده واحده – دولت مجاز است معادل دو ماه حقوق کارمندان و خدمتگزاران دولتی و شهرداری‌ها را مساعده به آن‌ها پرداخته و تا آخر سال مساعده مذکور را به اقساط مساوی از حقوق آن‌ها کسر و مستهلک نماید. چنانچه درآمد دولت و شهرداری‌ها برای پرداخت این مساعده کافی نباشد، دریافت وام از بانک ملی مجاز خواهد بود. بهره وام باید از درآمد مربوط پرداخت شده و از حقوق کارمندان و خدمتگزاران کسر نشود.
تبصره – بودجه سال جاری (۱۳۲۱) مجلس شورای ملی نیز مشمول این ماده خواهد بود. این قانون که مشتمل بر یک ماده است، در جلسه اول آذر ماه یک هزار و سیصد و بیست و یک به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
جمع بندی
با توجه به نوسانات اقتصادی و چالش‌هایی که افراد با آن مواجه هستند، مساعده حقوق به عنوان یک راهکار موثر برای تامین نیازهای مالی فرد مطرح می‌شود. مساعده حقوق در مواقع ضروری، به ویژه زمانی که افراد با بحران‌های غیرمنتظره روبه‌رو هستند، بسیار کمک‌کننده است. شرط بقای این ساز و کار، تعریف شفاف شرایط و نظارت موثر بر روند درخواست‌ها است که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد. با اجرای دقیق و عادلانه این فرایند، سازمان‌ها علاوه بر اینکه مشکلات مالی کارمندان خود را کاهش می‌دهند، محیط کار حمایتی و مثبتی ایجاد میکنند.
پرسش‌های پرتکرار
چرا کارفرمایان مساعده حقوق به کارکنان پرداخت میکنند؟
کارفرمایان با پرداخت مساعده حقوق به کارکنان سعی میکنند تا مشکلات مالی آنان را کاهش دهند تا با دغدغه کمتری به انجام وظایف روزمره خود بپردازند و عملکرد، بهرهوری، انگیزه و رضایت آنان در کارشان کاهش نیابد.
مقدار مساعده چقدر است؟
مبلغ این درخواست معمولا بین 30 تا 50 درصد حقوق کارمند است. این مبلغ نباید از حقوق کل فرد یا طلب وی بیشتر باشد.
مساعده چند درصد حقوق است؟
معمولا بین 30 تا 50 درصد حقوق کارمند به عنوان مساعده پرداخت می‌شود.
قانون پرداخت مساعده به کارمندان چیست؟
از آنجایی که یک قانون مشخص برای پرداخت مساعده تنظیم نشده است، این کار براساس آیین‌نامه‌های داخلی سازمان‌ها انجام می‌شود. بعضی سازمان‌ها مبلغ ثابتی را به عنوان سقف پرداخت مساعده در نظر می‌گیرند و برخی دیگر درصدی از حقوق خالص را به عنوان مساعده پرداخت میکنند.