هزینه عملیاتی را باید یکی از هزینههای هر کسب و کاری دانست که با توجه به سیاست مدیران مجموعه برای نگهداری و مدیریت بهتر خرج میشوند. هزینه عملیاتی را باید در صورتحساب‌های سود و زیان شرکت منعکس کرد. باید بدانید که این هزینه با هزینههای سرمایه ای شرکت تفاوت بسیاری دارد، اما معمولاً بخش مهمی از مخارج شرکت را در بر می‌گیرد.
این نوع هزینه به دلیل این که ارتباط مستقیمی با انجام فعالیت‌های اصلی واحد تجاری دارد، از اهمیت بالایی برای هر کسب و کاری برخوردار است. در این مطلب از بلاگ سپیدار سیستم قصد داریم به سؤال هزینه عملیاتی چیست؟ پاسخ دهیم و در خصوص آن اطلاعات بیشتری را بیان کنیم. با ما تا انتها همراه باشید.
هزینه عملیاتی چیست؟
همانطور که در بخش قبل به آن اشاره کردیم، هزینههای عملیاتی در حقیقت هزینههایی هستند که به منظور نگهداری، فعالیت و مدیریت هر کسب و کاری پرداخت میشوند. بخشی از هزینه عملیاتی باید به صورت روزانه پرداخت شود و پرداخت این نوع هزینه معمولاً به صورت مستمر و تا زمانی ادامه دارد که کسب و کار به فعالیت مشغول است. در حقیقت انجام فعالیت در واحد‌های تجاری و صنعتی دلیل به وجود آمدن هزینه عملیاتی هستند.
پس تمام کسب و کارهای فعال هزینه عملیاتی دارند و باید در سیستم حسابداری خود به آن توجه داشته باشند تا در برخی مواقع مانند سال مالی با مشکلاتی مواجه نشوند. همچنین باید بدانید که کاهش هزینههای عملیاتی با روشی که به کیفیت خدمات و محصولات صدمه وارد نشود و روی میزان تولید تأثیر منفی نگذارد به عنوان یکی از بهترین شیوه‌های افزایش سود مجموعههای مختلف محسوب میشود.
مقاله ما در مورد هزینه غیر عملیاتی و تفاوت آن با هزینههای عملیاتی را مطالعه کنید.
انواع هزینه عملیاتی چیست؟
پس از این که با پاسخ سؤال هزینه عملیاتی چیست؟ آشنا شدید، زمان آن رسیده تا در خصوص مهم ترین انواع هزینههای عملیاتی نیز اطلاعاتی به دست آورید. به طور کلی هزینه عملیاتی به سه دسته تقسیم میشود. این دسته‌ها عبارتند از:
1- هزینههای عملیاتی ثابت
اولین نوع هزینههای عملیاتی به هزینههای ثابت اختصاص دارد. این نوع هزینهها را باید مخارجی دانست که افزایش یا کاهش تولید و عملکرد مجموعه در میزان آنها نقش ندارد و آنها ثابت خواهند ماند.
مواردی مانند اجاره محل یا هزینه بیمه تجهیزات را باید در میان این نوع هزینهها قرار داد. با توجه به این که هزینههای ثابت، در زمان افزایش یا کاهش تولید تغییری نمی‌کنند، می‌توان برای آنها و کاهشی که دارند، برنامه ریزی مناسبی داشت تا مخارج شرکت کاهش پیدا کند.
2- هزینههای عملیاتی متغیر
یکی دیگر از مواردی که باید در پاسخ به سؤال انواع هزینه عملیاتی چیست، به آن اشاره کنیم، هزینههای متغیر هستند. همانطور که از نام آن مشخص است، این هزینهها با افزایش یا کاهش میزان تولیدات و خدمات یا به طور کلی‌‌تر افزایش یا کاهش عملکرد واحد تجاری تغییر می‌کنند. هزینههای متغیر شامل موارد مختلفی مانند هزینه خرید مواد اولیه و بسیاری موارد مشابه دیگر میشوند.
3- هزینههای عملیاتی نیمه متغیر
آخرین نوع از انواع هزینههای عملیاتی به هزینههای نیمه متغیر اختصاص دارد. این هزینهها می‌تواند در برخی ماه‌ها ثابت و در برخی ماه‌ها متغیر باشد. یکی از مهم ترین مثال‌هایی که برای هزینههای نیمه متغیر باید به آن اشاره کرد، حقوق و مزایای پرسنل است.
حقوق پایه کارگران را باید در میان هزینههای ثابت قرار داد. اما مواردی مانند اضافه کاری، پاداش و موارد مشابه در میان هزینههای متغیر قرار دارند. با توجه به این موارد حقوق پرسنل را نه می‌توان در دسته هزینههای ثابت و نه در دسته هزینههای متغیر قرار دارد و باید در دسته سوم و هزینههای نیمه متغیر آن را ثبت کرد.
تأثیر هزینه عملیاتی در میزان سود مجموعه
اکنون که با سؤال هزینه عملیاتی چیست؟ و انواع هزینه عملیاتی آشنا شدید، زمان آن رسیده که به تأثیر هزینه عملیاتی روی سود مجموعه اشاره کنیم. همانطور که در بخش‌های قبلی به آن اشاره کردیم، توجه به هزینه عملیاتی می‌تواند باعث افزایش سود مجموعه شود.
گاهی برخی مجموعهها میزان تولید محصولات خود را به میزان زیادی افزایش می‌دهند و این محصولات در بازار به شکلی مناسب به فروش می‌رسند. اما مشاهده می‌کنند که میزان سود آنها افزایش چشم گیری نداشته است. دلیل این امر افزایش بیش از حد هزینههای عملیاتی است.
به عنوان مثال مجموعهها باید عدد بیشتری نسبت به ساعت کار عادی را به کارمندان و کارگران در زمانی که اضافه کاری می‌کنند، پرداخت نمایند. این افزایش هزینه ساعت‌های اضافی کاری می‌تواند باعث افزایش هزینههای عملیاتی شود و از سود مجموعه بکاهد. مجموعههای بزرگ برای رقابت با رقیبان خود به هزینههای عملیاتی توجه بسیاری می‌کنند تا بتوانند با مناسب و به صرفه نگه داشتن آن، قدرت مجموعه و میزان سود خود را افزایش دهند.
البته باید توجه داشته باشید که صرفه جویی و کنترل هزینههای عملیاتی نباید منجر به کاهش تولید یا افت کیفیت محصولات و خدمات شوند. برای کنترل هزینههای عملیاتی می‌توان از نرم افزار حسابداری کمک گرفت. این نرم افزار می‌تواند به شما در خصوص این هزینهها، موارد پرداختی و بسیاری موارد مشابه دیگر اطلاعات مناسبی ارائه دهد.
جمع بندی
هزینه عملیاتی یکی از هزینههایی است که تمام مجموعههای فعال برای ادامه فعالیت خود آن را پرداخت می‌کنند. هزینه عملیاتی در حقیقت به هزینههای فعالیت عادی و مستمر شرکت اشاره دارد. این هزینهها به سه دسته ثابت، متغیر و نیمه متغیر تقسیم میشوند. مواردی مانند اجاره ملک در بخش هزینههای ثابت، خرید مواد اولیه در هزینههای متغیر و حقوق کارگران و کارمندان در هزینههای نیمه متغیر قرار دارند.
توجه به هزینههای عملیاتی و داشتن برنامه برای کاهش مناسب آنها یکی از روش‌هایی است که می‌تواند سبب افزایش میزان سود شرکت شود. البته باید توجه داشت که این کاهش هزینههای عملیاتی منجر به کاهش کیفیت خدمات و محصولات یا کاهش تولید نشود.
پرسش‌های پرتکرار
هزینه عملیاتی چیست؟
تمام هزینههایی را که برای نگهداری، فعالیت و مدیریت کسب و کار به صورت مستمر پرداخت میشود، باید در دسته هزینههای عملیاتی قرار داد. تمام مجموعهها برای ادامه فعالیت خود باید این دسته از هزینهها را پرداخت کنند.
چرا باید به هزینههای عملیاتی توجه خاصی داشت؟
هزینههای عملیاتی را باید یکی از مهم ترین فاکتورها در میزان سود یا زیاد هر مجموعه دانست. مجموعههای متفاوت میتوانند به توجه به این هزینهها و مدیریت مناسب آنها سود مجموعه را افزایش دهند.
چند نوع هزینه عملیاتی وجود دارد؟
هزینههای عملیاتی به طور کلی به سه دسته ثابت، متغیر و نیمه متغیر تقسیم میشوند.