انباردار یا مسئول انبار شخصی است که دارایی شرکت را سامان‌دهی کرده و بر کالاهای ورودی و خروجی، نظارت دارد. این تعریف جهانی انباردار در فرهنگ لغت تجارت و مدیریت است.
یک واحد انبارداری از یک اتاق کوچک در دل کسب‌وکار شروع می‌شود و تا سوله‌های اجاره‌ای چندهزارمتری ادامه دارد. بر همین اساس نیز تنوع فرصت‌های شغلی واحد انبار شامل موقعیت‌های مدیر انبار، مدیر تدارکات، مسئول کنترل کیفیت انبار، تحلیل‌گر تدارک، اپراتور دستگاه، اپراتور لیفتراک و کارشناس انبار و کمک انبار است.
با ما در سپیدار سیستم همراه باشید تا به طور کامل به شرح شغلی انباردار، وظایف، مهارت‌ها و حق و حقوق قانونی مسئول انبار بپردازیم.
انبارداری چیست؟
انبارداری یک بخش از زنجیره تامین و تولید هر کسب‌وکار، انبار است. جایی که مواد اولیه، کالاهای تولید شده و یا خریداری شده به صورت سیستماتیک، سازماندهی و نگهداری می‌شود. انباردار فردی است که این فرایند را به صورت کاربردی با عملکرد بهینه اجرا می‌کند. انواع انبار در سطح تخصصی به صورت زیر قابل تفکیک است:
- انبار دولتی
- انبار گمرکی
- انبار پخش
- انبارهای نوظهور
- انبارهای دما ثابت
- انبارهای هوا ثابت
- انبارهای لجستیک معکوس
- انبارهای مکانیزه و اتوماتیک
- انبار کالاهای معمولی
- انبار مواد غذایی
- انبار کالاهای فاسدشدنی
- انبار مواد شیمیایی
- انبار مواد فله‌ای
- انبار مواد قابل اشتعال یا انفجار
- و…
انباردار کیست؟
انباردار شخصی حقوقی یا حقیقی است که بسته به صنعت و حجم کاری سازمان مربوطه می‌تواند از یک نفر تا یک تیم بزرگ را شامل شود. مسئول انبار در هر بخش از چارت سازمانی انبارداری، باید مهارت‌های لازم را کسب کند و بهتر است به تکنولوژی و امکانات جدیدی که این حرفه نیاز دارد نیز مجهز باشد.
انباردار را به‌عنوان اولین حلقه از چرخه فروشگاه می‌شناسند و شغلی است که بر روی دیگر واحدهای فروش، ارتباط با مشتری، ارتباط با فروشندگان، نمایندگان و تامین‌کنندگان تاثیرگذار است.
چارت سازمانی انبارداری
بسته به صنعت و سطح نیاز کسب‌وکار موقعیت‌های شغلی مختلف برای واحد انبار قابل تعریف است. چارت سازمانی انباردار در سطوح مختلف کاملا به نیازهای سازمانی بستگی دارد. در اینجا به برخی از متداول‌ترین موقعیت‌های شغلی انباردار اشاره کرده‌ایم.
مدیر انبار -Warehouse manager
مدیر انبار یا سرپرست انبار در واقع یک انباردار با تجربه در زمینه کنترل و نظارت مستمر بر ورود و خروج کالا، محافظت و نگهداری کالا، کنترل موجودی کالا و انبارگردانی است. یک مدیر انبار باید آموزش‌های مربوط به ایزو 9001، اصول انبارداری، نظام آراستگی 5G و اطفاء حریق را گذرانده باشد.
مدیر لجستیک – Logistics management
همانطور که می‌دانید لجستیک فرایندی گسترده شامل مراحل برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بر خدمات و مسائل مرتبط با حمل و محافظت از کالا از انبار تا محل مصرف است. مدیریت لجستیک در ارتباط مستقیم با انباردار است.
اگرچه ما بیشتر، مدیریت لجستیک را تحت عنوان مدیریت هزینه حمل‌ونقل می‌شناسیم اما مدیر لجستیک در شرح وظایف خود، مدیریت انبارداری، مدیریت زنجیره تامین، مدیریت حمل و نقل و مدیریت خدمات ارتباط با مشتریان را دارد.
مسئول کنترل کیفیت انبار – Warehouse quality control
طراحی شیوه‌های کارآمد مدیریتی در راس وظایف مسئول کنترل کیفیت انبار قرار دارد. مسئول افزایش کیفیت طبقه‌بندی محصولات در انبار و تحویل آن‌ها نیز بخشی از وظایف این رده شغلی انبارداری است. بخشی از انبارداری که بر روی بهبود تجربه مشتریان تاثیرگذار است.
تحلیل گر تدارکات – Procurement analyst
مدیر لجستیک پیشنهادهای مربوط به حمل‌ونقل را مدیریت می‌کند و تحلیل‌گر لجستیک با بررسی نیازمندی‌های زنجیره تامین، بهترین برنامه حمل‌ونقل را انتخاب می‌کند. در واقع تحیل‌گر لجستیک یکی از چارت‌های سازمانی انبارداری است که برنامه‌های حمل‌ونقل را متناسب با نوع صنعت به صورت کاملا بهینه طراحی و پیاده‌سازی می‌کند.
اپراتور دستگاه –Equipment Operator
منظور از دستگاه، ماشین‌الات مورد استفاده در انبار است. فردی که در این موقعیت شغلی مشغول به کار است باید دانش فنی از نحوه کار با ماشین‌آلات و ابزارهای صنعتی داشته باشد. بدین‌صورت که بتوان در بهینه‌ترین حالت ممکن از حداکثر ظرفیت هر کدام از آن‌ها استفاده کرد.
اپراتور لیفتراک – Forklift Operator
انباردار باید توانایی کار و استفاده از انواع لیفتراک کارگاهی را داشته باشد. جابه‌جایی پالت‌های کالا و حمل‌ونقل محصولات با لیفتراک در حوزه توانایی‌های اپراتور لیفتراک است. فردی که مسئولیت این حوزه را دارد باید بتواند تشخیص دهد و اطمینان کسب کند که چه محصولی در چه زمانی و در کدام موقعیت قرار خواهد گرفت.
کارشناس انبار
در بسیاری موارد، انبار یک کارشناس انبار است که مسئولیت‌های مختلف از جمله مدیریت حمل‌ونقل، دریافت محصولات و سفارش‌ها، تطابق با لیست اولیه، بررسی تراکنش‌های مالی و تطبیق اسناد سفارش و تحویل را عهده‌دار است. جالب است بدانید که یک کارشناس انبار به مدرک مرتبط خاصی نیاز ندارد و لازمه قرار گرفتن در شغل انبارداری در مقام کارشناس انبار، داشتن دقت و سابقه کار مرتبط است.
مدیریت انبارتان را به سپیدار بسپارید
امکان قیمت‌گذاری موجودی کالای انبار
یکپارچه‌سازی اطلاعات بین انبار و فروش
امکان تعیین نقطه سفارش کالا
نگهداری تصویر کالا
کنترل موجودی منفی کالاها در سطح انبار
کارگر انبار
افرادی که تحت عنوان کارگر در کنار انباردار مشغول به کار می‌شوند عموما سابقه کمی دارند و برای انجام فعالیت‌های فیزیکی و یدی به مجموعه ملحق می‌شوند. کارگران انبار در کارهای بارگیری، جابه‌جایی و تخلیه محصولات از انبار دخیل می‌شوند. از افراد در این موقعیت شغلی انبارداری انتظار می‌رود که آمادگی بدنی خوبی داشته باشند و چابک و سریع باشند.
کمک انباردار کیست؟
کمک انبار بیشتر از اینکه موقعیت شغلی باشد، یک فرصت شغلی برای کارآموزی انبارداری و کسب تجربه برای علاقمندان است. این سمت شغلی، شرح وظایف قبلی و مشخص ندارد اما در کارهای در جریان انبار در کنار انباردار کمک خواهد کرد. کارهای مختلف از جمله ارزیابی و انبارگردانی، چیدمان محصولات در انبار، انجام امور اداری، کنترل کالای دریافتی و هماهنگی با افراد حاضر در انبار را داشته باشد.
حسابداری انبار
عموماً در پایان سال مالی (که البته برای همه شرکت‌ها مطابق با پایان سال تقویمی نیست) شرکت‌ها بر اساس دستورالعمل انبارگردانی، اقدام به انبارگردانی می‌کنند و در صورت تفاوت بین موجودی واقعی و موجودی بر اساس اسناد و مدارک، مغایرت‌ها را شناسایی می‌کنند.
پس از شناسایی مغایرت‌ها، بر اساس روش قیمت‌گذاری موردنظر خودشان (LIFO، FIFO، میانگین، شناسایی ویژه و …) در دفاتر انبار اصلاحات لازم را اعمال می‌کنند و در دفاتر حسابداری ثبت‌های لازم را انجام می‌دهند. کسری یا اضافی انبار به حساب کسری یا اضافی انبار در دفاتر حسابداری ثبت می‌شود.
انبارداری در واقع دریافت کالا از خارج شرکت و نگهداری و انتقال آن‌ها با توجه به ضوابط خاص است. کسانی که کار انبارداری را انجام می‌دهند باید با توجه به قوانین انبارداری که باعث سهولت و دقت بیشتری در فرایند تحویل گرفتن و تحویل دادن کالاها می‌شود، کالاهای موردنیاز بخش‌های مختلف شرکت و مشتری‌ها را در زمان مناسب به دست آن‌ها برسانند.
انبارگردان رابطه مستقیمی با حسابدارها دارد چون که باید به‌صورت دوره‌ای تمام اموال موجود در انبار را شمارش کند و با کارت‌ها و دفاتر حسابداری انبارگردانی آن‌ها را تطابق دهد. توجه داشته باشید که در انبارداری باید به کمیت و همچنین کیفیت کالاهای موجود به‌صورت هم‌زمان توجه کرد.
حسابدار اموال در مراحل انبارداری باید زمانی که مغایرتی پیش آمد بر اساس قیمت ثبت اصلاحی را انجام دهد؛ بنابراین باید تعیین کند که اقلامی از دارایی که در موجودی آن‌ها مغایرتی وجود دارد به چه صورتی باید قیمت‌گذاری شوند و قیمت هر کدام از آن‌ها چقدر است. در اینجاست که روش‌های قیمت‌گذاری مانند اولین صادره از اولین وارده (FIFO) و اولین صادره از آخرین وارده (LIFO) مطرح می‌شوند و حسابدار باید بر اساس یکی از این روش‌های قیمت‌گذاری، قیمت کالاهایی که مغایرت دارند را مشخص کند.
سیستم حسابداری انبار
دسترسی به موقع به اطلاعات کالا و انبار یکی از مهمترین عوامل موفقیت شرکت‌ها است. سیستم حسابداری انبار سپیدار، با محاسبه فرآیند ثبت عملیات، موجودی کالا و حساب تامین کنندگان، مدیریت انبار را برای شما تسهیل می‌بخشد.
عمده‌ترین ویژگی‌های این سیستم به شرح زیر است:
- امکان قیمت‌گذاری موجودی کالای انبار در زمان‌های دلخواه و به روش میانگین موزون
- یکپارچه سازی اطلاعات بین انبار و فروش
- امکان انبارگردانی
- امکان تعیین نقطه سفارش کالا
- کنترل موجودی منفی کالاها در سطح انبار و کالای قابل فروش
- محاسبه مالیات بر ارزش افزوده و مالیات تکلیفی و بیمه در فاکتور خرید خدمات
- نگهداری تصویر کالا
- امکان اطلاع از نقطه سفارش کالا از طریق پیامک
- امکان ارسال پیامک در هنگام خروج کالا
حسابداری انبار چه اهمیتی دارد؟
هر شرکتی برای اینکه بتواند به اهداف خودش برسد نیاز به نیروی انسانی و تجهیزات فیزیکی خاصی دارد. مهمترین کمکی که حسابداری اموال به شرکت‌ها می‌کند این است که نظارت دائمی بر روی اموال دارد تا سازمان با کمبود اموال و تجهیزات روبرو نشود و از سالم بودن و عملکرد اموال اطمینان حاصل می‌کند؛ بنابراین به وسیله حسابداری اموال و انبار، در هر لحظه مدیران شرکت می‌دانند که کل اموالی که در اختیارشان هست چقدر هست، این اموال در چه وضعیتی قرار دارند و به تفکیک هرسال چه مقدار هزینه بابت اموال پرداخت می‌شود. از جمله دلایل اهمیت حسابداری دارایی ثابت:
- رعایت الزامات قانونی و حسابداری
- دقت در محاسبه داراییهای سازمان
- مدیریت هزینه تعمیرات، اسقاط و…
- افزایش بهره‌وری دارایی‌ها با نگهداشت بهینه آن‌ها
- مدیریت داراییهای ثابت
انباردار چه مهارت هایی باید داشته باشد؟
چند مهارت مهم وجود دارد که اگر انباردار در خود، آن‌ها را تقویت کند، عملکرد به مراتب بهتری خواهد داشت. اگر قصد استخدام انباردار خبره در شرکت خود را دارید، سنجه‌هایی برای این مهارت‌ها تعریف کنید:
دانش فنی
انباردار باید دانش و آگاهی کافی در زمینه مدیریت انبار و فرآیندهای مربوطه داشته باشد. او باید با سیستم‌های مدیریت انبار، تجهیزات حمل و نقل، ماشین‌آلات انبارداری و مواد و محصولات مختلف آشنا باشد.
مهارت‌های سازماندهی
انباردار باید توانایی سازماندهی و مدیریت فضای انبار را داشته باشد. او باید بتواند کالاها را به طور منظم و بهینه در انبار قرار داده و از دسترسی آسان به آن‌ها اطمینان حاصل کند.
دقت
انباردار باید دقت بالایی در کار خود داشته باشد. اشتباهات در ثبت و نگهداری موجودی کالاها می‌تواند عواقب جدی داشته باشد، بنابراین او باید توانایی بررسی دقیق و کنترل صحیح موجودی را داشته باشد.
مهارت‌های ارتباطی
انباردار باید توانایی خوبی در برقراری ارتباط با همکاران، مدیران و سایر افراد داشته باشد. او باید بتواند درخواست‌ها و سفارشات را درک کند و به طور کارآمد با دیگران همکاری کند.
قدرت بدنی
انباردار باید توانایی بالایی در جابجایی و حمل و نقل کالاها داشته باشد. این شامل بلند کردن و حمل بارهای سنگین، استفاده از ماشین‌آلات انبارداری و پیمودن مسافت‌های طولانی در انبار می‌شود.
تسلط بر فناوری
با توجه به پیشرفت فناوری، انباردار باید توانایی استفاده از سیستم‌های مدیریت انبار، بارکدخوان‌ها، نرم‌افزارهای انبارداری و سایر تکنولوژی‌های مرتبط را داشته باشد.
مهارت‌های حل مسئله
در مواقع بروز مشکلات یا مسائل در انبار، انباردار باید توانایی حل مسئله را داشته باشد. او باید بتواند به طور سریع و کارآمد راه‌حل‌های مناسب را پیدا کند و با موقعیت‌های بحرانی مواجه کند.
وظایف انباردار چیست؟
انباردار فراتر از صرف حضور یک فرد در انبار و مراقبت و نظارت بر پروسه طبقه‌بندی و ذخیره محصولات است. یک انباردار نیاز است که زنجیره اتصال قدرتمندی میان حلقه تولید و توزیع برقرار کند. یک انباردار ماهر توانایی تجزیه و تحلیل، ارزیابی میزان آسیب‌پذیری و پیش‌بینی رویه مدیریت بحران را داشته باشد.
ما شرح وظایف انباردار شرکت را از سطح ریز تا کلان در قالب لیست زیر برای شما فراهم کرده‌ایم.
- دریافت کالا از تامین‌کننده یا تامین‌کنندگان
- چیدمان کالا در انبار
- تجهیز انبار مطابق با استانداردهای ایمنی، بهداشتی، کیفی و عملیاتی
- هماهنگی چرخه از دریافت محموله تا تحویل
- چیدمان اصولی محصولات
- همسو کردن فعالیت‌های واحد
- تدوین اهداف و استراتژی واحد انبار
- شناسایی صحیح و به‌موقع ریسک‌ها و فرصت‌های سازمان
- درخواست اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه جهت حذف ناهماهنگی‌های بالفعل و بالقوه
- نظارت بر محل قرنطینه کالاها در انبار
- اعلام برگشت از خرید به واحد خرید جهت عودت کالا به تامین‌کننده
- تایید سند رسید ورود کالا و ارسال نسخ به امور مالی و خرید
- محافظت از اقلام موجودی انبار از نظر چیدمان اجناس و نظافت و رعایت ایمنی
- کنترل و نظارت بر کدینگ کالاها در انبار
- کنترل و نظارت بر شناسایی کالاها در انبار
- ممیزی و نظارت بر شرایط نگهداری و محافظت از کالاها
- کنترل فیزیکی مستمر موجودی انبار و مطابقت با کاردکس مربوطه و سیستم نرم‌افزار انبار
- تحویل کالای امانی به درخواست‌کننده و نظارت بر ورود و خروج آن از انبار
- نظارت بر انبارهای دوره‌ای
- نظارت بر واحدهای تفکیک شده انبار
- ارائه گزارش از موجودی انبار
با سیستم انبار سپیدار بهراحتی انبارها و وضعیت موجودی و ارسال محصولات خود را مدیریت کنید.
وظایف انباردار مواد غذایی
نوع تجهیزات و دستگاه‌های ذخیره و حمل در انبار مواد غذایی و فاسد شدنی، مسائل خاص خود را دارد. انباردار شرکت‌های مواد غذایی باید در کنار مهارت‌ها و وظایفی که به او محول شده است، با مسائل مرتبط با محصولات از جمله تاریخ مصرف، نوع مواد غذایی و نحوه نگهداری و ضوابط ایمنی و بهداشتی نگهداری و انبار کردن آن‌ها نیز آشنا باشد.
به‌عنوان مثال محصولات فاسد شدنی باید در دما و شرایط خاصی نگهداری و حمل شوند. انباردار مواد غذایی با این شرایط و مسائل جدید آشنایی کامل داشته باشد.
خطرات شغل انبارداری
شغل انبارداری با خطرات و ریسک‌های خاص خود همراه است که می‌توانند بر سلامت و ایمنی انباردار تأثیر بگذارند. برخی از خطرات این حرفه عبارتند از:
- آسیب‌های جسمانی: زخم‌ها، اسیب‌های عضلانی و اسکلتی، خستگی و کشیدگی عضلات و افتادن از ارتفاع.
- خطرات حمل و نقل: تصادفات رانندگی، برخورد با سایر ماشین‌آلات و وسایل نقلیه، فروریزی کالاها.
- خطرات آتش‌سوزی و ایمنی: خطر آتش‌سوزی، انفجار یا تهویه نامناسب، سقوط اجسام، برق گرفتگی، نورپردازی نامناسب و استفاده نادرست از تجهیزات ایمنی.
- خطرات بهداشتی: التهاب ریه، حساسیت‌ها، عفونت‌ها و مشکلات تنفسی به دلیل قرارگیری در معرض مواد شیمیایی، آلودگی محیط، ذرات معلق در هوا و شرایط بهداشتی نامناسب.
- خطرات امنیتی: خطر سرقت، تخریب مالکیت و نقض امنیت فیزیکی
برای کاهش خطرات شغل انبارداری، می‌توان چند اقدام انجام داد:
- آموزش و آگاهی
- استفاده از تجهیزات ایمنی
- بررسی و ارزیابی خطرات
- مدیریت مواد خطرناک:
- سیستم‌های امنیتی
- توزیع بار و برنامه‌ریزی مناسب
قانون کار انباردار
بر اساس قانون وزارت کار، انباردار و دیگر پرسنل واحد انبار تحت عنوان کارگر یا کارمند در یک واحد اداری جذب و استخدام می‌شوند. دستمزد انباردار در قالب وجد نقد و غیرنقد از طرف کارفرما به او پرداخت می‌شود. در کنار حقوق پایه، مزایا، حق مسکن، حق اولاد، سنوات، حق ماموریت وغیره نیز مطابق با قانون کار باید به انباردار از سوی کارفرما پرداخت شود.
حقوق انباردار چقدر است؟
حقوق انباردار در کمترین حالت حقوق پایه وزارت کار است. این عدد هر سال از سوی وزارت کار اعلام می‌شود و تمامی کارفرماها ملزم به پرداخت حداقل آن به نیروهای خود هستند. بسته به ارتقای پایه از کارشناس انبارداری به سرپرست انبار، مدیریت انبار وغیره حقوق پایه در درصد مشخص یا توافقی ضرب خواهد شد. یعنی انتظار می‌رود انباردار در کمترین حالت حقوق 7 میلیون تومان را دریافت کند.
اگر در مورد محاسبه حقوق و عیدی در سال جدید سوال دارید، کلیک کنید.
جمع بندی
تعریف انباردار و شرح وظایف و مسئولیت‌های این شغل را با هم مرور کردیم. همانطور که دیدیم یک انباردار در سطح کارآموز تا مدیر انبار، شرح شغلی متفاوت اما مرتبطی دارد. انباردار یک حلقه بسیار مهم از چرخه تامین کسب‌وکار است که این روزها فناوری نیز در بخش‌های مختلف به کمک او آمده است.
به نظر شما فناوری چه تغییری در حرفه انبارداری شرکت‌ها ایجاد خواهد کرد؟